Lazar Ristovski kao kralj Petar I na HBO-u: Šta je prethodilo i čime je rezlutirao Sarajevski atentat
Radi se o 11 epizoda o hronološkim činjenicama koje su prethodile ustrojavanju Jugoslavije, države koja će od 1918. pa sve do konačnog raspada devedesetih nositi različite nazive.
Rađena prema motivima romana “Čarape kralja Petra” Milovana Vitezovića, serija je okrakterisana kao putopisni historijski serijal o težnji čovjeka i srpske nacije za slobodom, a istinita priča o kralju Petru je smještena u surove okolnosti preživljavanja vojske koja se gladna i desetkovana morala povući preko zaleđenih planina Albanije, na Krf u Grčkoj, što se događalo 2016. godine.
Petra Karađorđevića je kao dječaka iz Srbije protjerala konkurentska dinastija Obrenović. U historijskim se okolnostima vraća nazad, uspostavlja parlamentarnu demokratiju i započinje obnovu zemlje. Međutim, Kralj Petar I Karađorđević se zbog autoimune bolesti povukao s prijestola Srbije 14. juna 1914. godine, prenijevši sva kraljevska ovlaštenja na sina Aleksandra.
Pitanje Bosne
Samo dvije sedmice nakon povlačenja Petra I s prijestola, Gavrilo Princip u atentatu ubija austrougarskog prijestolonasljednika Franza Ferdinanda i njegovu suprugu Sofiju u Sarajevu, 28. juna 1914. godine. Austrougarska optužuje Srbiju da stoji iza atentata, naslanjajući se na dugogodišnje antagonizme vezane za Aneksiju Bosne te joj postavlja ultimatum, što je bio uvod za početak Prvog svjetskog rata. Pored lika kralja Petra, serija predstavlja i nekoliko historijskih ličnosti iz ovog perioda, kao što su Aleksandar Karađorđević i političar Nikola Pašić.
Raskošna produkcija, pod rediteljskom palicom Petra Ristovskog, prvobitno je realizirana kao dugometražni igrani film istog naziva, koji je dobio i svoju televizijsku verziju, u vidu limitirane serije. Snimljen je 2018. godine, a direktor fotografije je Dušan Joksimović. Tokom jedanaest epizoda, saznajemo pod kojim okolnostima je vladao kralj Petar I. Prije svega, upoznajemo se sa kompromisima na koje je kralj morao pristajati, kao i kako su previranja na našim područjima uticala na početak Prvog svjetskog rata te kakva je uloga Srbije bila u svemu tome.
Inače, Veliki rat ili Rat koji će okončati sve ratove, kako su ga zvali, ove je godine bio u fokusu interesa svjetske javnosti, s pojavom historijskog spektakla Sama Mendesa “1917”, filma koji je snimljen u jednom kadru i koji je donio uvid u rat, koji je rezultirao time da su Austro-Ugarska i Osmansko carstvo prestali postojati.
Film “1917” je bio veliki oskarovski favorit, ali se nije posebno “obreo” na posljednjoj dodjeli Nagrada Američke filmske akademije.
Serija obiluje objektivnim činjenicama, ali ne izbjegava elemente srpske mitomanije, pa se insistira na klišeiziranim temama srpske časti i junačkog identiteta. Bilo je to vrijeme osvještavanja nacionalnog identiteta i pozdrava “Pomoz’ bog, braćo Srbi!”.
Arhajična bobra dobra i zla je ipak primjerena historijskim ratnim filmovima, a u slučaju “Kralja Petra I” masovne scene borbi su urađene spektakularno, sa zavidnim brojem glumaca i statista. Realistične scene na frontu su realizirane u rovovima, pod paljbom granata i metaka, pa se krvava stradanja i gubitak ljudskih života redaju pred našim očima, uz prvu pomisao koliko se ozbiljno pristupilo projektu sa scenografskog i kostimografskog aspekta. HBO ima posebne produkcijske standarde.
Sama činjenica da je otkupio “Kralja Petra I” govori sama za sebe, a film/serija je sniman čak 110 dana u Valjevu, Somboru i na Balkan Planini. Mađutim, iako je njezina vizualizacija besprijekorna, kritika, kao i autor knjige po kojoj je film snimljen, u javnost u izašli sa zamjerkama kako je priča površna i loše sročena, sa zastrašujućim rupama u radnji i rediteljskim propustima.
O tome zašto se roman zove “Čarape kralja Petra” ne objašnjava se sasvim jasno u seriji, a ima veze s vunenim čarapama koje je jedna žena sa sela isplela svom sinu, nakon.
Čega ih je dala Petru da mu ih ponese na front i preda ukoliko ga pronađe. Petar I se nije odvajao od tih čarapa i u njima je navodno sahranjen. Međutim, sve mane serije ne utiču na gledatelje, a njezina velika gledanost svjedoči o tome da publika danas sve više želi spektakl, a sve manje slijepo slijeđenje lekcija iz historije.
