Ko je bio Amir-Abdollahian: Dobrovoljac u ratu, vješti pregovarač i diplomata cijenjen na Zapadu
Dobrovoljac u ratu
Godine 1991. Amir-Abdollahian je stekao diplomu prvostupnika međunarodnih odnosa na Školi međunarodnih odnosa u Teheranu. Svoje akademsko putovanje nastavio je stjecanjem magisterija međunarodnih odnosa na Univerzitetu u Teheranu. Kasnije je doktorirao međunarodne odnose.
Njegova diplomatska karijera počela je početkom 1990-ih, sa zadacima koji su uključivali različite uloge unutar iranskog Ministarstva vanjskih poslova. Brzo je stekao priznanje za svoje duboko razumijevanje regionalne politike.
Nakon što je bio dobrovoljac u Iransko-iračkom ratu od 1980. do 1988., rekao je da je to iskustvo utjecalo na njegovu odluku da se pridruži odjelu za Irak iranskog Ministarstva vanjskih poslova 1990. i 1991.
Tokom svog mandata kao zamjenik ministra vanjskih poslova za arapska i afrička pitanja od 2011. do 2016., Amir-Abdollahian je bio ključan u upravljanju odnosima Irana s arapskim i afričkim zemljama. Odigrao je presudnu ulogu u oblikovanju iranske politike prema ratu u Siriji, održavajući snažne veze s Damaskom.
Nakon što je služio kao zamjenik ministra vanjskih poslova, Amir-Abdollahian je imenovan posebnim pomoćnikom predsjednika iranskog parlamenta za međunarodna pitanja. U ovoj je ulozi nastavio utjecati na vanjsku politiku Irana, posebice u poticanju parlamentarne diplomatije i jačanju zakonodavnih veza s drugim zemljama.
"Amir-Abdollahian je još jedan Qassem Soleimani na polju diplomacije", opisao ga je jedan iranski zastupnik nakon što ga je predsjednik Ebrahim Raisi nominirao za mjesto ministra vanjskih poslova.
Amir-Abdollahian je preuzeo dužnost ministra vanjskih poslova u augustu 2021. Njegovo imenovanje smatralo se strateškim potezom za jačanje iranskih diplomatskih napora usred tekućih pregovora o nuklearnom sporazumu i regionalnim napetostima.
Vješti pregovarač
Njegov prvi službeni bilateralni posjet bio je Siriji, gdje se sastao sa sirijskim predsjednikom Basharom al-Assadom kako bi potvrdio podršku Irana toj zemlji.
Kao ministar vanjskih poslova, Amir-Abdollahian naglašavao je uravnotežen pristup, zalažući se za jake regionalne saveze, a istovremeno vodeći konstruktivan dijalog sa zapadnim silama. Bio je ključna osoba u pregovorima o oživljavanju Zajedničkog sveobuhvatnog plana djelovanja (JCPOA), poznatog kao iranski nuklearni sporazum.
بعد از اینکه وزیر خارجه ایتالیا سفر وزیر خارجه جمهوری اسلامی رو لغو کرد و گفت امکان سفر شما به رم وجود نداره و وزیرخارجه ج.ا رو تحقیر کرد خیلی دنبال همچین عکسی بود، تو اجلاسی که خیلی از سران بودن بدو بدو اومد تو یک قابی قرار گرفت که بتونند این عکس رو تهیه کنند#مهسا_امینی pic.twitter.com/iCVYPz9hgv
— Amin Pouria ممد پوری (@mamadporii) December 21, 2022
Amir-Abdollahian je poznat po svom pragmatičnom i strateškom pristupu diplomaciji. Često ga se opisuje kao vještog pregovarača s dubokim razumijevanjem geopolitičke dinamike Bliskog istoka. Njegova vizija vanjske politike Irana dala je prioritet odnosima sa susjednim zemljama i regionalnim silama kako bi se osigurala stabilnost i međusobna suradnja.
Iako je održavao čvrste saveze s istočnim partnerima poput Rusije i Kine, također se zalagao za konstruktivan angažman s evropskim nacijama i širom međunarodnom zajednicom.
Boravio i u Sarajevu
U decembru 2022. godine boravio je i u posjeti Bosni i Hercegovini gdje se sastao sa tadašnjom ministricom vanjskih poslova Biserom Turković, te predsjednikom SDA Bakirom Izetbegovićem.
Amirabdollahian je tokom posjete boravio i na šehidskom mezarju Kovači gdje je odao počast prvom predsjedniku RBiH Aliji Izetbegoviću.
Tada je kazao kako je Iran uvijek bio uz BiH, i u najtežim trenucima, a poručio je da podrška neće izostati ni u budućnosti.
"Bez sumnje, naš pristup se ogleda u podršci suverenitetu i teritorijalnoj cjelovitosti BiH", rekao je tada Abdollahian.
Podsjećamo, tada su članovi kolegijuma Predstavničkog i Doma naroda Parlamentarne skupštine BiH Nebojša Radmanović i Nikola Špirić odbili sastati s Abdollahianom nakon što su to ranije najavili i parlamentarci iz HDZ-a.
Uz to, promicao je multilateralnu diplomatiju za rješavanje globalnih izazova i jačanje uloge Irana na međunarodnoj sceni.
Od početka izraelskog rata nad palestinskim narodom u Pojasu Gaze, Amir-Abdollahian nije štedio napore pozivajući međunarodne strane da djeluju, osude Izrael i zahtijevaju trenutni prekid vatre.
Bio je oženjen i imao je dvoje djece.
