Arheološko nalazište
534

Jedno naselje iz BiH je u prahistoriji bilo najnaseljenije područje u Evropi, znate li koje?

N. C.
(Screenshot: YouTube)
(Screenshot: YouTube)
Najnaseljenije područje u Evropi u periodu između 5.350. i 5.250. godina prije nove ere bilo je Okolište kod Visokog, danas poznato neolitsko nalazište. U tom periodu Okolište kao najnaseljenije mjesto imalo je od 909 do 1.366 stanovnika.

U jednom videosnimku na YouTubeu prikazane su najnaseljenije aglomeracije u Evropi od prvih civilizacija do danas. Prikazano je 11 najvećih gradova po broju stanovnika u Evropi od 7000. godine prije nove ere do 2020. godine, a bh. mjesto bilo je najnaseljenije područje u prahistorijskom razdoblju.

Okolište kod Visokog je poznato neolitsko nalazište koje pripada butmirskoj kulturi. Arheološko područje Okolište proglašeno je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Kao arheološki lokalitet, Okolište je otkriveno 1966. godine. Naime, te je godine Alojz Benac izvršio manja sondažna istraživanja i već je tada bilo jasno da se tu radi o jednom veoma bogatom i dobro očuvanom neolitskom naselju sa ostacima kakanjske i butmirske kulture. Nakon ovih istraživanja, vršena su zaštitna iskopavanja u dva navrata (1983. i 1986. godine) u organizaciji Gradskog muzeja u Visokom.

U okviru naučno-istraživačkog projekta Zemaljskog muzeja Bosne i Hercegovine "Butmirska kultura – neolitske populacije centralne Bosne", koji se od 2002. godine realizira u saradnji sa Rimsko-germanskom komisijom Njemačkog arheološkog instituta u Frankfurtu i Univerziteta u Banbergu i Kilu te Gradskog muzeja u Visokom, vršena su istraživanja i u Okolištu.

U toku iskopavanja, otkriveno je ukupno sedam nadzemnih kuća, slabije ili veoma dobro očuvanih. Unutar nekoliko kuća otkrivene su kalotaste peći, ognjišta unutar i van nastambi, veći broj radionica, odnosno žrvnjišta i radionice za izradu kamenog alata, te velik broj različitih jama. Od pokretnog arheološkog materijala najbrojnija je keramika.

Arheološka istraživanja na lokalitetu Okolište
Arheološka istraživanja na lokalitetu Okolište

Nova radiokarbonska analiza svrstava nalaze iz Okolišta svrstala je u vremena: 5226–5086, 5114–4918, 4805–4710, 4779–4570 i 4776–4477. prije nove ere.

YouTube kanal Gozhda ima za cilj je pretvoriti širok spektar podataka, statistike i informacija u zanimljive, visokokvalitetne video zapise i slike, dodajući vrijednost, pokret i umjetničku dimenziju.

"Stanovništvo ovih evropskih gradova je zabilježeno prema historijskim podacima i moguće su male greške i fluktuacije jer su ovi podaci veoma stari i tačni brojevi su nemogući, ali nakon višednevnog kontinuiranog istraživanja sastavio sam ovaj video i dao sve od sebe da ovo napravim što tačnije podatke. Također, zastave uz naselja date su prema današnjoj lokaciji gradova i kako bi ljudi bolje razumjeli jer svi nisu historičari i zato što neke od drevnih zastava nedostaju", stoji u opisu videa.