Uništavanje civilizacije
166

Na današnji dan Mongoli su spalili Bagdad, rijeka Tigris je bila crna od tinte uništenih knjiga

F. H.
Prikaz opsade Bagdada
Prikaz opsade Bagdada
Godine 1258. Mongoli pod komandom Hulagu Kana osvojili su i spalili Bagdad te uništili Kuću mudrosti, vjerovatno najznačajniju i najbogatiju biblioteku u tom trenutku u svijetu i intelektualni centar arapskog svijeta.

Drugi abasidski kalif, Abu Ja'far Al-Mansur, osnovao je 751. godine grad Bagdad. Tamo je osnovao biblioteku u u palači, koja je, prema nekim izvorima, prerasla u Kuću mudrosti. Prema tim izvorima, biblioteka se izvorno bavila prevođenjem i očuvanjem perzijskih djela, prvo s Pahlavi (srednjoperzijski), zatim sa sirijskog i na kraju grčkog i sanskritskog, piše History of information.

Samu Kuću mudrosti osnovali su abasidski halifa Harun al Rashid i njegov sin al-Ma'mun, koji su vladali u 9. stoljeću. Ubrzo je postala mjesto koje je okupljalo najučenije muslimanske naučnike.

Sa populacijom od preko milion stanovnika Bagdad je bio prava metropola svoga vremena, a ovo doba se naziva i zlatnim dobom islamske nauke. U ovo vrijeme je djelovao i matematičar al-Khawarizmi po čijoj knjizi Kitab al-Jabar je ime dobila algebra.

Mongoli su svoju opsadu Bagdada započeli krajem januara 1258. godine, a grad je zauzet 10. februara. Halifa al-Must'asim je ubijen, a prema mišljenju Hulagu Kana ubijeno je 200.000 stanovnika. Druge procjene govore i o 300.000 ubijenih.

Preživjeli su rekli da je toliko knjiga bačeno u rijeku da su vode Tigrisa postale crne od tinte, drugi su rekli da su vode crvene od krvi.

"U jednoj sedmici biblioteke i njihovo blago koje se skupljalo stotinama godina spaljeno je ili na neki drugi način uništeno. Toliko je knjiga bačeno u rijeku Tigris, prema jednom piscu, da su oblikovale most koji bi podupirao čovjeka na konju", napisao je Michael H. Harris u knjizi Historija biblioteka u zapadnom svijetu.

Uništavanje Bagdada i njegovih biblioteka ujedno označava i kraj zlatnog doba islamske nauke, a brojni antički spisi koji su bili prevedeni i čuvani su uništeni i nažalost možda i zauvijek ostali nedostupni čovječanstvu.