Nauka
122

Tokom noći dvostruki nebeski fenomen: Supermjesec i njegovo totalno pomračenje

Klix.ba
U noći sa 27. na 28. septembar stanovnici koji žive u obje Amerike, zapadnoj Evropi, te zapadnoj Africi i Aziji moći će posmatrati dvostruki nebeski fenomen: Supermjesec i njegovo potpuno pomračenje.

Pomračenja Mjeseca, potpuna ili djelimična, nastaju kada se pun Mjesec nađe blizini nekog od čvorova svoje putanje. U tim oblastima proicira se i sjenka naše planete na nebu.

Pomračenje uvijek počinje ulaskom Mjeseca u polusjenku, a zatim u sjenku. Posmatrač koji se nalazi u nekoj tački na površini Zemlje najprije opaža kako Mjesec počinje da postepeno i jedva primjetno, tamni sa lijeve strane. To je početak ulaska našeg satelita u polusjenku. Nakon toga zapaža se jasnije zatamnjenje, također sa lijeve strane. To je početak ulaska Mjeseca u sjenku.

Naš prirodni satelit se na nebu pomjera s desna ulijevo, pa sjenka napreduje dolazeći s lijeva, sa istoka. Kada Mjesec u potpunosti uđe u sjenku Zemlje (totalno pomračenje), on se potpuno zatamni. Međutim, mi ga i dalje vidimo. Boja mu poprima neku od nijansi bakarno crvene. Razlog ovog obojenja i uopće izvjesne osvjetljenosti Mjeseca su valovi većih dužina koje Zemljina atmosfera prelama jače nego plave zrake.

U Bosni i Hercegovini djelimično pomračenje počinje 28.09. u 03:07 sati, totalna faza počinje u 04:11 sati, maksimalna faza je u 04:47 sati, kraj totalne faze je u 05:23, a kraj djelimičnog pomračenja je u 06:27 sati. Posljednje pomračenje super Mjeseca desilo se 1982. Godibne, a slijedeće je tek 2033.

Kako nam je rekao Muhamed Muminović iz Astronomskog društva Orion Sarajevo, ne planira se javno posmatranje pojave zbog vrlo loših vremenskih uslova. Članovi će dežurati kako bi eventualno snimili ovaj fenomen.

Iako se dešavaju znatno rjeđe od pomračenja Sunca, pomračenja Mjeseca se mogu češće posmatrati sa jednog određenog mjesta. Zemljina sjena je dovoljno velikih dimenzija pa je pomračeni Mjesec vidljiv gotovo na cijeloj polukugli Zemlje na kojoj je u vrijeme pojave noć.Pomračenja Mjeseca su, potpuno bezbjedna za posmatranja za razliku od pomračenja Sunca. Upotreba i najmanjeg dvogleda ovaj prizor čini još ljepšim.