Bh. klubovi u evropskim takmičenjima: Sarajevo i Željo drže najviše rekorda
Bh. klubovi ne bilježe blistave rezultate na međunarodnoj sceni. Naša zemlja još uvijek nije imala učesnika u grupnoj fazi Lige prvaka i Evropske lige. Vjerujemo da će se to u budućnosti promijeniti. U nastavku teksta donosimo deset zanimljivosti o učešću bh. klubova u evropskim takmičenjima. To se odnosi na period kada su se naši timovi takmičili u ligi bivše Jugoslavije i izborili međunarodne utakmice i mečeve koji su kasnije odigrani pod zastavom BiH u Evropi.
1. Najveći uspjeh na međunarodnoj sceni ostvario je Željezničar koji je 1985. godine igrao u polufinalu Kupa UEFA. Na posljednjoj prepreci do finala, gdje ih je čekao Real Madrid, zaustavljeni su od mađarskog Videotona. Prije toga Plavi su eliminisali bugarski Sliven, švicarski Sion, rumunsku Universitateu i Dinamo iz Minska.
2. Zenički Čelik je dva puta osvajao Srednjoevropski Kup. Prvo su 1971. godine u finalu pobijedili austrijski Salzburg 3:1 na neutralnom terenu u Italiji. Dvije godine poslije dotakli su vrh u istom takmičenju. Ovoga puta su u finalnom dvomeču bili bolji od Fiorentine. U Finerci je bilo 0:0, dok je u Zenici Čelik pobijedio 1:0.
3. Željezničar i Sarajevo igrali su 3. pretkolo Lige prvaka. Plavi sa Grbavice su u sezoni 2002/03. eliminisali Akranes i Lillestrom, ali ih je na putu ka grupnoj fazi zaustavio engleski Newcastle United. Bordo tim je pet godina poslije ponovio identičan rezultat. Izbacili su Marsaxlokk sa Malte i favorizovani belgijski Genk. Ipak, Dynamo iz Kijeva bio je bolji u dvomeču. Plasman u grupnu fazu Lige prvaka ostao je samo san.
4. Tim sa Koševa jedini je u dva navrata igrao play-off Evropske lige. Prvo su 2009. godine pod vodstvom Mehmeda Janjoša stigli do 4. pretkola ovog takmičenja. Spartak iz Trnave i švedski Helsingborg (nakon boljeg izvođenja jedanaesteraca) su eliminisani. No, rumunski Cluj je, uz dosta sreće, zaustavio Bordo tim u nastojanju da se domogne grupne faze ovog renomiranog takmičenja. Na Koševu je bilo 1:1, dok je u Rumuniji Cluj slavio 2:1. Pet godina poslije Sarajevo je eliminisalo norveški Haugesund i grčki Atromitos. U play-offu ih je savladala njemačka Borussia Monchengladbach.
5. Najveća posjeta na jednoj evropskoj utakmici u BiH zabilježena je 1. oktobra 1980. godine na Koševu. Tada je Sarajevo dočekalo HSV pred blizu 50 hiljada gledatelja u okviru tadašnjeg Kupa UEFA. Meč je okončan rezultatom 3:3. Zbog poraza u prvom meču u Hamburgu od 4:2 izabranici Fuada Muzurovića oprostili su se od daljeg takmičenja. Nešto manje gledatelja bilo je 1967. kada je na najvećem bh. stadionu gostovao slavni Manchester United.
6. Zrinjski se može pohvaliti da je ostvario najveću pobjedu od svih bh. klubova u Evropi. U sezoni 2010/11. u 2. pretkolu Evropske lige pobijedili su Tre Penne u San Marinu sa rekordnih 9:2. Prije toga su istog rivala u gradu na Neretvi savladali 4:1.
7. Dva napopularnija bh. tima Sarajevo i Željezničar drže i neslavne rekorde. Oba tima su izgubila u jednoj evropskoj utakmici rezultatom 7:0. Plave je bugarski Litex u Lovechu deklasirao 2004. godine, dok je tim sa Koševa istim rezultatom deset godina poslije porazila Borussia Monchengladbach.
- Nijedan klub, otkako se takmiči pod bh. zastavom, nije uspio preskočiti tri prepreke zaredom. Možda je tome najbliže bilo Sarajevo kada je 2012. godine eliminisalo Hibernians i Levski, a za narednog suparnika dobilo Zetu. Ipak, tim iz Crne Gore je bio bolji u dvomeču zahvaljujući golu u gostima.
9. U BiH su do sada gostovali mnogi poznati evropski klubovi. To su Mancehester United, Twente, Borussia Dortmund, Newcastle United, Bešiktaš, Bologna, Malaga, Sparta iz Praga, HSV, Anderlecht, Udinese, Levski...
10. Široki Brijeg je jedini klub koji je dvanaest godina zaredom uspio izboriti plasman na evropsku scenu. Od sezone 2002/03, otkad se i igra Zajednička liga, tim sa Pecare je u kontinuitetu nastupao na međunarodnoj sceni. Ipak, ove godine je prekinuta ta uspješna serija.