Nebriga o naslijeđu
47

Avdić: Sa prostora Ilidže ranije su nestale dvije skulpture, rimski spomenik nije prvi slučaj

F. H.
Zastupnik u Skupštini Kantona Sarajevo Samir Avdić kaže kako nestanak 2.000 godina starog rimskog spomenika iz Ilidže nije prvi put da nestaju vrijedni spomenici.
Avdić kaže kako je sa nestankom 2.000 godina starog spomenika upoznat putem medija, te da je iznenađen s obzirom da ranije bilo iskazivanja zainteresovanosti za stanje kulturno-historijskog naslijeđa na Ilidži.

"Na teritoriji Opštine Ilidža nalazi se 11 nacionalnih spomenika koji nisu zaštićeni na adekvatan način niti su obilježeni pripadajućim info tablama i koji bukvalno propadaju. Pored nacionalnih veliki broj spomenika na Ilidži je formalno zaštićen i na kantonalnom nivou, međutim radi se o samo formalnoj zaštiti", kaže Avdić.

Ističe da je prije nekoliko godina, tada u svojstvu opštinskog vijećnika istraživao nestanak Pučanske pjevačice, bronzane skulpture koja je još od 1929. godine krasila fontanu u velikom parku na Ilidži.

Nestala skulptura Pučanska Pjevačica
Nestala skulptura Pučanska Pjevačica

"Radi se o prvoj skulpturi poznatog korčulanskog vajara Frane Kršinića koja je postavljena u javni, parkovski prostor. Nestala je prilikom renoviranja fontane i do dana današnjeg nije pronađena. I druga skulptura iz ilidžanskog parka, Djevojka s lutnjom, također je nestala. U Vogošći se također desio sličan slučaj - prilikom renoviranja fontane nestala je skulptura hrvatskog kipara Marijana Kockovića, koji je jedan dio svog zivota proveo u Sarajevu i jedan je od pionira Akademije likovnih umjetnosti", ukazuje Avdić.

Pojašnjava kako je Kockovićeva skulptura nestala 2011. godine pa zatim pronađena i 2013. godine vraćena u park ispred bivšeg Radničkog doma u Vogošći, ali da ilidžanske skulpture nažalost nisu nikada pronađene i da je to pokazatelj odnosa naše države prema kulturno-historijskom naslijeđu.

Nestala skulptura Djevojka s lutnjom
Nestala skulptura Djevojka s lutnjom

"Kamen koji se nalazio u aluvijalnom području rijeke Željeznice ustvari su iz rijeke izvadili radnici ViK-a prilikom radova na vodovodnoj cijevi koja se nalazi ispod centralnog ilidžanskog mosta. Na mjestu tog današnjeg mosta nekad se nalazio Rustempašin most za čiju izgradnju su Osmanlije koristile i kamen koji su prenosili sa ostataka rimskih banja, na isti način na koji su od tog kamenja napravili nacionalni spomenik Rimski most na Ilidži, koji se naziva Rimski upravo zbog korištenog materijala sa rimskih iskopina", govori Avdić.

Dalje pojašnjava da se taj kamen se nalazio na tom mjestu nekoliko godina da bi prije godinu dana tadašnja direktorica Muzeja Grada Sarajeva, mr. Alma Leka, pokazala interes za njega, vjerovatno i iz razloga što je i ona sa Ilidže.

"Na zahtjev za prenošenje kamena u gradski muzej Opština Ilidža je odgovorila da smatra da kamen treba ostati na Ilidži, s tim da su iz Opštine zamolili kolege u Muzeju i Zavodu za njihovu stručnu pomoć u valoriziranju, označavanju, popisivanju i eventualnom dislociranju tog kamena. Nažalost, do te saradnje nije došlo", kazao je Avdić.

Poručio je da kao predsjednik skupštinske komisije za zaštitu kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa u KS svakako planira inicirati saradnju Zavoda i Opštine s obzirom na planove koje Opština Ilidža ima kada su u pitanju spomenici na njenoj teritoriji.

"U mjerama Ministarstva kulture i sporta nalazi se i projekat renoviranja Stare Željezničke stanice na Ilidži za što će uloga Zavoda bti veoma značajna. Iluminacija Rimskog mosta, zaštita Spomen kosturnice, obilježavanje rimskih iskopina, eventaulni nastavak arheoloških istraživanja u Butmiru itd., samo su neki od planiranih projekata na Opštini Ilidža", govori Avdić o planiranim aktivnostima.

Što se tiče samog kamena, smatra da njegov pronalazak izlazi iz domena njegovog zastupničkog mandata i kao što je to bio slučaj sa nestalim skulpturama koje sam spomenuo pokazuje se kako sistem ne funkcioniše i da nije najjasnije ko bi trebao uraditi istragu, ali da se nada da će ga neko ipak pronaći.

"Aktuelne teme poput rušenja nacionalnog spomenika Stara centrala ili peripetija između komisije za nacionalne spomenike i tjeranje Tvrtkovog spomenika iz centra grada ustvari do ironije oslikavaju nefunkcionalnost sistema i nejasnost nadležnosti. Konkretno za ovaj kamen koji je nestao a koji se u medijima ambiciozno naziva 'spomenik star 2000 godina', interesantno je da ga niko nije zvanično valorizirao, nije nigdje upisan kao spomenik, niko ne zna kome pripada, ko je odgovoran za njega i sl. Zato me i ne čudi šutnja, jer nije jasno ko bi ustvari trebao nešto reći", zaključio je Avdić.