Pravda za žrtve
321

New York Times: Jasno je utvrđeno da su bosanski muslimani najviše stradali u ratu

I. S.
Foto: EPA-EFE
Foto: EPA-EFE
New York Times je objavio tekst o današnjoj presudi bivšim šefovima Službe državne bezbjednosti Srbije Jovici Stanišići i Franku Simatoviću. Ovaj medij podsjetio je na stravične zločine počinjene tokom rata u BiH i odgovornost koju Srbija snosi.

Po prvi put zvaničnici koji su bili u Vladi Srbije tokom 90-ih godina su direktno povezani sa zločinima koji su počinjeni u susjednim zemljama. Bivši šef Službe državne bezbjednosti Srbije Jovica Stanišić i njegov zamjenik Franko Simatović počinili su stravične zločine, piše New York Times.

"Ovu zločinačku ideju dijelilo je političko, vojno i policijsko rukovodstvo u Srbiji", rekao je sudac Burton Hall.

Iako nije imenovao bilo koju osobu, advokati koji su prisustvovali suđenju smatraju da se ova izjava, između ostalog, odnosila i na predsjednika Slobodana Miloševića.

Stanišićev advokat Wayne Jordash naveo je kako će se žaliti na presudu, a zatvorsku kaznu u trajanju od 12 godina je nazvao pretjeranom. Tužioci su naveli da je Stanišić bio drugi najmoćniji čovjek u Srbiji od 1992. do 1995. godine, kada je Milošević bio predsjednik. Bio je pouzdan savjetnik, a imao je nadimak "ledeni".

Često je nosio odijela i sunčane naočale te djelovao smireno. Međutim, Simatović je preferirao maskirne uniforme i bio bučniji. Prema dokazima izvedenim tokom suđenja, često se hvalio napadima na sela, navodi New York Times.

Međunarodni mehanizam za krivične sudove, koji je osudio Stanišića i Simatovića, u Srbiji je označen kao antisprski. Širom regije mnogi od onih koji su osuđeni za ratne zločine i dalje se smatraju herojima. Bosni i Hercegovini su dosadašnje presude u maloj mjeri pomogle da se ublaže duboke podjele. Međutim, utvrđeni su historijski podaci koji jasno govore da bosanski muslimani čine najveću grupu ljudi koji su stradali tokom rata.

Suđenja i presude Radovanu Karadžiću i Ratku Mladiću, vrhovnim političkim i vojnim vođama bosanskih Srba, smatraju se rijetkim pobjedama međunarodne pravde. Osuđeni su za najteže zločine kojima se pomenuti sud bavio, uključujući genocid u Srebrenici. Ipak, lideri Srbije uglavnom su izbjegli krivično gonjenje. Prije današnje presude, nijedan zvaničnik Vlade Srbije tokom rata nije služio zatvorsku kaznu.

Marlise Simons i Marc Santora, novinari New York Timesa, podsjetili su da je optužnica protiv Stanišića i Simatovića podignuta još 2003. godine. Oslobođeni su 2013. godine, ali je sud prije dvije godine ukinuo tu presudu i naredio ponovno suđenje.

Tužioci su predstavili i zapise iz arhiva srpske tajne policije, koji sadrže detalje o paravojnim regrutima. Dokazano je da formacije kao što su Arkanovi "tigrovi", "Škorpioni", "Sivi vukovi" i "Beli orlovi" nisu činile neformalne grupe kriminalaca. Oni su bili dobro obučeni i plaćeni krvoločnici u uniformama.