Novi sigurnosni izazovi
64

Šef NATO-a: Vrijeme je da se prebacimo na "ratni način razmišljanja"

Piše: M. G.
Mark Rutte (Foto: Reuters)
Mark Rutte (Foto: Reuters)
Generalni sekretar NATO-a Mark Rutte izjavio je kako je vrijeme da se članice saveza "prebace na ratni način razmišljanja", upozorivši da nisu spremne za prijetnje budućih sukoba s Rusijom.

Rutte je naglasio da se Moskva "priprema za dugoročnu konfrontaciju" sa Zapadom, opisavši trenutnu sigurnosnu situaciju kao "najgoru u svom životu".

"Mi nismo spremni za ono što nas očekuje za četiri do pet godina," kazao je u svom prvom velikom obraćanju otkako je u oktobru preuzeo funkciju generalnog sekretara, pozivajući članice na "ubrzavanje" izdvajanja za odbranu.

Njegove izjave dolaze nekoliko sedmica prije nego što izabrani predsjednik SAD-a, Donald Trump, preuzme dužnost, nakon što je ranije sugerisao da SAD neće štititi saveznike koji ne ulažu dovoljno u odbranu.

Članice NATO-a su se obavezale da će do 2024. godišnje izdvajati najmanje 2% vrijednosti svojih ekonomija, mjerene BDP-om, na odbranu.

Međutim, obraćajući se u Briselu, bivši premijer Holandije izjavio je da će biti potrebno "mnogo više" jer se opasnost "[kreće] prema nama punom brzinom".

On je podsjetio da su evropske članice tokom Hladnog rata izdvajale više od 3% BDP-a za odbranu.

"Ako sada ne izdvojimo više zajedno kako bismo spriječili rat, kasnije ćemo platiti mnogo, mnogo višu cijenu da bismo ga vodili," rekao je Rutte.

Dodao je da je ruska ekonomija već "u ratnom režimu", te da će do 2025. izdvajanja za odbranu činiti "trećinu državnog budžeta Rusije – što je najviši nivo od Hladnog rata".

Prosječno izdvajanje za odbranu članica NATO-a u Evropi i Kanadi procjenjuje se na 2%, ali ne ispunjavaju sve ovu obavezu.

Trump je u februaru izjavio da bi "ohrabrio" Rusiju da napadne članicu NATO-a koja ne ispunjava svoje finansijske obaveze unutar saveza.

NATO, koji broji 32 članice iz Evrope i Sjeverne Amerike, ima dogovor da, ukoliko jedna članica bude napadnuta, ostale moraju pomoći u njenoj odbrani.

Rutte je naglasio da NATO članice trebaju povećati ulaganja u vojnu opremu, podsjetivši da su se obavezale da će do 2024. najmanje 20% svojih budžeta za odbranu izdvajati za nabavku i razvoj vojne tehnologije.

Ipak, upozorio je da su Rusija i Kina "daleko ispred" u ovoj oblasti te da je povećanje proizvodnje vojne opreme "najviši prioritet".

"Odbrambena industrija u Evropi je premala, previše fragmentirana i prespora," rekao je, dodajući da "ruske fabrike oružja proizvode vojnu opremu neprekidno".

Govorio je u kritičnom trenutku rata u Ukrajini, gdje Moskva nastavlja zauzimati i ponovno preuzimati teritorije na istoku, kao i u ruskoj regiji Kursk.

"Ono što se dešava u Ukrajini, moglo bi se desiti i ovdje," upozorio je Rutte.

"Mi nismo u ratu. Ali zasigurno nismo ni u miru."

Za BBC je izjavio: "On je uveo tenkove u Ukrajinu. Zašto ne bi mogao uvesti tenkove i u Ujedinjeno Kraljevstvo?"