Napredak diplomatije
33

Dok rat na istoku zemlje bjesni, Ukrajina dobija priliku "živjeti evropski san"

M. G.
Zelenski sa liderima zemalja EU (Foto: Facebook)
Zelenski sa liderima zemalja EU (Foto: Facebook)
Dok rat bjesni na istoku Ukrajine, Kijev je u petak dobio veliki poticaj kada je Evropska unija preporučila da postane kandidat za pridruživanje bloku, nagovještavajući dramatičnu geopolitičku promjenu nakon ruske invazije.

Očekuje se da će lideri EU na samitu sljedeće sedmice podržati preporuke izvršne vlasti bloka za Ukrajinu i susjednu Moldaviju.

Ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski je na Twitteru rekao da je hrabrost Ukrajinaca donijela priliku Evropi da "stvori novu historiju slobode i konačno ukloni sivu zonu u istočnoj Evropi između EU i Rusije".

Istinski moćna evropska snaga

Kako je diplomatija napredovala sa Briselom, nastavljene su intenzivne borbe u istočnom regionu Donbasa, gde Rusija nastoji da učvrsti i produži nedavne uspjehe, dok je britanski premijer Boris Johnson došao u iznenadnu posjetu glavnom gradu Kijevu.

Zelenski je u noćnom televizijskom obraćanju rekao da odluka zemalja članica EU tek treba da se vidi, ali je dodao: "Možete samo zamisliti istinski moćnu evropsku snagu, evropsku nezavisnost i evropski razvoj sa Ukrajinom".

Predsjednica Evropske komisije Ursula von der Leyen objavila je odluku dok je nosila ukrajinske boje, koje predstavlja žuti sako preko plave bluze.

"Ukrajinci su spremni da umru za evropsku perspektivu“, rekla je ona. "Želimo da sa nama žive evropski san."

Ruski predsjednik Vladimir Putin kritikovao je Zapad, posebno Sjedinjene Države, u govoru punom pritužbi u Sankt Petersburgu, ali je nastojao umanjiti pitanje EU.

"Nemamo ništa protiv toga“, rekao je. "To nije vojni blok. To je pravo svake zemlje da se pridruži ekonomskoj uniji."

Povećana saradnja u sektoru odbrane

Međutim, portparol Kremlja Dmitrij Peskov rekao je da Rusija pomno prati nastojanja Ukrajine za prijem u EU, posebno u svjetlu povećane saradnje u sektoru odbrane između 27-članog bloka.

Ukrajina je podnijela zahtjev za pridruživanje EU četiri dana nakon što su ruske trupe prešle njenu granicu krajem februara. Za nekoliko dana pridružile su joj se Moldavija i Gruzija, manje bivše sovjetske države koje se također bore sa separatističkim regijama koje podržava Rusija.

Iako je to samo početak procesa koji može trajati godinama i zahtijevati opsežne reforme, potez Evropske komisije stavlja Kijev na pravac da ostvari težnju koja se prije samo nekoliko mjeseci smatrala nedostižnom.

Jedan od Putinovih ciljeva

Jedan od Putinovih ciljeva u pokretanju onoga što Moskva naziva "specijalnom vojnom operacijom" koja je ubila hiljade ljudi, uništila gradove i poslala milione u bijeg bio je zaustavljanje širenja Zapada na istok preko vojnog saveza NATO-a.

Ali najava od petka podvlači kako je rat imao suprotan efekat: uvjeravanje Finske i Švedske da se pridruže NATO-u, a sada i EU da krene u svoje potencijalno najambicioznije širenje od kada je dočekala istočnoevropske države nakon Hladnog rata.

Članstvo u EU nije zagarantovano - pregovori su godinama u zastoju s Turskom, kandidatom od 1999. Ali ako se prizna, Ukrajina bi bila najveća zemlja EU po površini i peta po broju stanovnika.