Kako Vučić i Orban grade "BB Alijansu": Odgovor Beograda na vojni savez Hrvatske i Albanije

Iako države u regiji jedna drugu ne smatraju neprijateljskim (barem deklarativno), u Jugoistočnoj Evropi se savezi i partnerstva uglavnom stvaraju na temelju maksime "neprijatelj mog neprijatelja je moj prijatelj".

Na tim osnovama Vučić i Orban već nekoliko godina stvaraju savez koji se može nazvati "BB Alijansa" kao osovina Beograd-Budimpešta.

Kako u vanjskoj politici Mađarska drži stranu svojem, nacionalnom tumačenju odvajajući se od Evropske komisije kojoj zadaje silne tegobe, tako i Srbija prinuđena međunarodnim pritiscima traži alternative za snabdijevanje vojnih efektiva istočne proizvodnje ali paralelno tragajući za energetskom autonomijom.

Energetsko-odbrambeni zagrljaj Vučića i Orbana uslovljen je nemogućnostima Srbije da izađe na more ali i mađarskim naporima da ekonomski i politički prodre u prostor koji smatra historijskom očevinom.

Vojni viškovi Mađarske

Sredinom februara na srbijanskom aerodromu Batajnica pojavio avion Mig-29 u mađarskoj šemi bojanja i oznakama ratnog zrakoplovstva Mađarske, da bi taj posjet pomoćnik ministra odbrane dr. Nenad Miloradović predstavio kao nabavku.

Ovom nabavkom Srbija je preuzela petnaesti avion MiG-29 koji je nabavljen u sklopu šireg paketa vojne saradnje Mađarske i Srbije.

Saradnja je danas i formalizirana kao odbrambeni sporazum Ministarstva odbrane Republike Srbije i Ministarstva odbrane Mađarske, a koji će se odnositi na vojnu saradnju u domenu zajedničke obuke, razvoja odbrambene industrije ali i međusobne trgovine.

Regionalna inicijativa

Kakav odbrambeni sporazum kuhaju Kosovo, Albanija i Hrvatska i zbog čega je Beograd nervozan

A trgovine je i do sada bilo i to uglavnom mađarskim vojnim viškovima sovjetske tehnike koja se povlači iz upotrebe i zamijenjuje novim sistemima zapadne proizvodnje. Srbija opet zbog nemogućnosti dopremanja opreme, naoružanja i tehnologije iz Rusije, mora tražiti alternativne opcije snabdijevanja.

Najkritičnija situacija jeste u Ratnom zrakoplovstvu Srbije koje očekuje Rafale sredinom naredne decenije dok također očekuje da će eskadrila ruskih MiG-ova 29 potrošiti svoj radni resurs do kraja 2020-ih. Mađarska "kao naručena" ima 28 aviona MiG-29 koji su povučeni iz upotrebe, a koje Srbija pokušava godinama kupiti kao bazu rezervnih dijelova od čega prioritetno treba njihove avionske motore RD-33.

Isporuka prvog aviona bi mogla označavati početak isporuke dugo čekanog aranžmana kojim se produžava vijek srbijanske avijacije, što opet dodatno utvrđuje BB Alijansu. Dodatno, Srbija je od Mađarske nabavila 66 oklopnih transportera BTR-80A sa interisanim topom od 30 milimetara, a koje su opet Mađari izbacili iz upotrebe nabavkom njemačkih borbenih vozila pješadije Lynx.

S obzirom na količinu sovjetske tehnike u Ratnom zrakoplovstvu Mađarske, primarno radara ali i sistema protuzračne odbrane koje Mađarska također planira zamijeniti sistemom NASAMS - prostora za dodatnu kupovinu mađarskih viškova ima dosta.

Energetska priča

Nakon što su Naftnoj industriji Srbije (NIS) uvedene američke sankcije zbog ruskog udjela u vlasništvu, Vučić pokušava pronaći alternativne mogućnosti snabijevanja naftom kojom bi se zaobišla Hrvatska.

U tom pogledu Mađarska je ponudila zajedničku izgradnju mađarsko-srbijanskog naftovoda koji bi 180 kilometara trase bilo u Mađarskoj te 120 kilometara u Srbiji sa godišnjim kapacitetom od pet miliona tona godišnje.

Plan je da se naftovod izgradi do kraja 2028. godine što je prilično kratak rok, ali njegov značaj za Srbiju je strateškog ranga sa nastavak energetskog kontinuiteta Srbije i Rusije. Ruska nafta će dolaziti naftovodom preko Mađarske, ruski plin putem plinovoda iz Turske dok će viškovi naoružanja iz Mađarske.

Položaj BiH postaje još teži

U kreiranju regionalnih saveza kako "BB Alijanse" tako i hrvatske platforme sa Albanijom i Kosovom, uporno se zaobilazi Bosne i Hercegovina (BiH). Iako su se lideri vladajuće koalicije u BiH kleli u mađarsku podršku, Budimpešta ovaj prostor ciljano ostavlja u sigurnosnom vakumu.

Snažnijim energetskim i vojnim vezivanjem Srbije i Mađarske ojačava se pozicija entiteta Republika Srpska, dok Hrvatska inicijativa kao euroatlanski odbrambeni krak ostavlja BiH u još težoj poziciji.