Prostor se sužava: Ima li Srbija luksuz da ostane vjerna Putinu i Moskvi
Ipak, Srbija je glasala za rezoluciju Ujedinjenih nacija 2. marta, kojom se osuđuje ruska invazija, ali zvanični Beograd je odbio da se pridruži Sjedinjenim Američkim Državama i Evropskoj uniji u uvođenju širih sankcija Moskvi.
Nedavno otkazivanje posjete ministra vanjskih poslova Rusije Sergeja Lavrova Beogradu još jednom je pokazalo svu težinu pozicije Srbije. Podsjećamo, Crna Gora, Sjeverna Makedonija i Bugarska zabranile su prelet aviona šefa ruske diplomatije čime je njegov dolazak onemogućen.
Tim povodom razgovarali smo sa politikologom i vanjsko-političkim analitičarem Dimitrijem Milićem koji je za Klix.ba kazao da je došlo do posjete Lavrova to bi podiglo alarme na Zapadu, jer ne postoji veliki broj država u Evropi u koje ruski zvaničnik može da ode. Ekonomija je jedan od faktora koji bi mogao biti presudan faktor koji će odrediti budući kurs Beograda.
Usmjerenost ekonomije
Govoreći o usmjerenosti ekonomije Srbije on je kazao da ona sa Evropskom unijom godišnje razmjeni oko 30 milijardi eura, a sa Rusijom oko 2 milijarde.
"Tokom 2020. i 2021. je Srbija izvezla više u susjednu Rumuniju, nego u Rusiju. Iz ekonomskom ugla, Evropska unija je nemjerljivo važniji partner, iako je zavisnost od ruskih energenata važan faktor koji daje veliku važnost Moskvi i iz ugla ekonomije Srbije. Dugoročno gledano, Srbija će više biti vezana za EU, nego za bilo kog drugog partnera, jer je od 2008. izvoz Srbije na EU tržište skočio skoro 400 posto", govori nam Milić.
S tim u vezi on smatra da Zapad, iz vizure Beograda, ima prednost odnosu na Rusiju.
"Politika balansiranja Srbije bila je održiva do momenta ovog stepena polarizacije između Zapada i Rusije, koja danas bilježi najnižu tačku od Hladnog rata. U novim okolnostima ona je testu, a u tim novim okolnostima Zapad ima prednost na srednji rok, jer je Srbija okružena NATO državama i sa ovim blokom obavalja veliku većinu svoje ekonomske aktivnosti", ističe Milić.
Međutim, naglašava da je oštar zaokret teško napraviti, jer većinsko stanovništvo podržava neutralnu poziciju Srbije, a postoji i jak proruski glas na političkoj sceni i u javnom mnijenju. Dodaje da bi oštar zaokret svakog političara u Srbiji koštao podrške, te da i da unutrašnji faktor ima utjecaja na vanjsku politiku Srbije. S druge strane preveliko vezivanje za Rusiju u sadašnjim političkim okolnostima ima visoku cijenu.
Destabilizacija regiona
"Rusija ne može da previše pomogne bilo kome kada se nalazi usred rata i pod sankcijama, a potpuno konfrontiranje sa Zapadom nije dugoročno održiva pozicija u regionu. To je teško moguće. Zapadne države ne bi dozvolile takve eksperimente koji bi mogli da, makar i minimalno dovedu do destabilizacije regiona", smatra Milić.
Na pitanje da li je moguće da dođe do prekrajanja granica na Zapadnom Balkanu istakao je da je administracija američkog predsjednika usmjerena na to da razriješi preostale probleme u regionu Zapadnog Balkana, a razmjena teritorija i prekrajanje granica nisu alati da se to postigne iz ugla sadašnje administracije.
"Odnosi u regionu su izrazito komplikovani, a to se svakako najviše reflektuje kroz stanje u Bosni i Hercegovini. Ukoliko bi se Srbija usaglasila sa sankcijama Rusiji, to ne bi naročito promijenilo stanje u Bosni i Hercegovini, jer problemi koji postoje prevazilaze aktuelna svjetska zbivanja", smatra Milić.
Na kraju je naglasio da trenutno svjedočimo radikalnom prekidu odnosa između Rusije i Zapada.
"Dešava se konfrontacija na svim poljima koja prevazilazi samo pitanje Ukrajine i političkih neslaganja. Ta polarizacija dobija kulturnu, ekonomsku, energetsku i mnoge druge dimenzije, gdje se pokušava brzo napraviti otklon. U takvim okolnostima bi pažljivo trebalo pratiti kretanja i uskladiti svoju vanjsku politiku u novom poretku koji će se poslije rata ocrtati u svijetu", zaključuje Milić.
