Preminuo u Dubaiju
2

Ko je bio Pervez Musharraf, posljednji pakistanski lider koji je vlast preuzeo vojnim udarom

F. H.
Foto: EPA-EFE
Foto: EPA-EFE
U Dubaiju je nakon duge bolesti preminuo bivši predsjednik Pakistana, general Pervez Musharraf. Musharraf je ujedno posljednji lider Pakistana koji je na vlast došao državnim udarom.

Musharraf je rođen 1943. godine, a 1961. godine je ušao u Vojnu akademiju, te je od 1964. služio u vojsci Pakistana. Kao oficir je služio tokom Indijsko-pakistanskog rata 1965. godine, a veliku je ulogu imao i u građanskom ratu u Afganistanu gdje je pružao podršku Talibanima.

Popularnost u Pakistanu je stekao kada ga je 1998. godine premijer Nawaz Sharif promaknuo u generala sa četiri zvjezdice i šefa oružanih snaga. Stajao je iza Kargilske infiltracije koja je dovela do kratkotrajnog sukoba između Pakistana i Indije od maja do juna 1999. godine. Ovo je bilo po prvi put nakon Kinesko-indijskog sukoba 1969. da su dvije nuklearne sile se našle u oružanom sukobu.

Rat je započeo nakon što su se pakistanske trupe kamuflirala u kašmirske militante i zauzeli pozicije na indijskoj strani linije razgraničenja u Kargilu. Pod pritiskom indijske vojske, ali i međunarodne zajednice sukob je okončan povlačenjem vojske Pakistana na početne pozicije,

Nakon pogoršanja odnosa sa premijerom Nawazom Sharifom odigrao je ključnu ulogu u izvođenju do sada posljednjeg državnog udara u Pakistanu 12. oktobra 1999. godine.

Nakon Kargilskog rata, praćenog incidentom obaranja pakistanskog aviona u medijima su se pojavile raširene glasine i nagađanja o mogućem vojnom preuzimanju vlasti ili ostavci generala Musharrafa u septembru 1999. godine.

U oktobru1999. general Musharraf službeno je posjetio Šri Lanku na poziv komandanta vojske Šri Lanke. Premijer Sharif je 12. oktobra 1999. smijenio generala Musharrafa s dužnosti komandanta oružanih snaga i imenovao general-pukovnika Ziauddina Butta, šefa pakistanske obavještajne službe.

Do komplikovanja situacije je došlo kada se general Musharraf krenuo vratiti u Pakistan. Prema izvorima, Sharif je naredio Upravi za civilnu avijaciju da preusmjeri avion sa Musharrafom u Indiju, ali je zatim preusmjeren u Nawabshah. Kad to pilot nije shvatio upute, CAA-i je naređeno da zatvori piste gašenjem rubnih svjetala na aerodromu Jinnah u pokušaju da odbije slijetanje.

Jedinice vojne policije predvođene general-pukovnikom Iftikharom blokirale su civilni aerodrom i preuzele kontrolu nad kontrolnim tornjem, dopuštajući avionu da sleti na pistu.

S kontrolnog tornja, tadašnji komandant Karači korpusa, general Muzaffar Usmani, kontaktirao Musharrafa, tokom leta i uvjerio ga da je slijetanje aviona sigurno budući da vojska sada kontrolira terminal Jinnah. Vojna policija preuzela je kontrolu nad sjedištem državne televizije i okružila zgradu sekreterijata premijera dok je preuzela kontrolu nad međunarodnim aerodromima i prekinula međunarodne telefonske linije.

Premijer Shariff i njegov brat su stavljeni u kućni pritvor, a Musharraf je na televiziji održao prvi govor kojim je proglasio vanredno stanje, suspendovao dijelove Ustava i raspustio Nacionalnu skupštinu te četiri pokrajinske skupštine.

Od 2001. godine Musharraf je postao i predsjednik Pakistana, na toj poziciji je ostao do 2008. godine. Njegova uprava nad Pakistanom je obilježena liberalizacijom društva i javnosti, ali i kritikama.

Vremenom je Musharrafova popularnost doživjela veliki pad, a posebno nakon što je 2007. uveo privremeno vanredno stanje i smijenio glavnog državnog tužitelja i članove Ustavnog suda.

Konačno, 18. augusta 2008. godine Musharraf je objavio svoju ostavku. Sljedećeg dana je održao jednosatni govor u kojem je branio svoju vladavinu u proteklih devet godina. Međutim, javnost je u to vrijeme bilo uglavnom protiv njega. Anketa provedena dan nakon njegove ostavke pokazala je da je 63 posto Pakistanaca pozdravilo Musharrafovu odluku da odstupi s vlasti, dok je samo 15 posto bilo nezadovoljno s njom.

Neuspješno se vratio u Pakistan 2013. godine sa namjerom da učestvuje na izborima što mu je sud zabranio. U decembru 2019. godine je u odsustvu osuđen na smrtnu kaznu zbog ukidanja ustava 2007. godine, ali je presudu poništio Visoki sud Lahorea 2020. godine.

Posljednje godine života je proveo na liječenju u Dubaiju.