Pad Bashara al-Assada posljednji val Arapskog proljeća: Kakva je danas situacija u ostalim državama?
U mnogim državama arapskog svijeta je 2011. godine došlo do masovnih protesta protiv vlade, a najznačajniji su zabilježeni u Tunisu, Bahreinu, Jemenu, Egiptu i Siriji.
Više od 13 godina nakon protesta koji su srušili brojne vlade u arapskom svijetu došlo je do, zasad, posljednjeg čina ovog vala građanske neposlušnosti, a to je pad režima dvodecenijskog vladara Sirije Bashara al-Assada.
Međutim, brojni analitičari upozoravaju da Assadov pad ne mora nužno značiti boljitak za stanovnike Sirije, koja sada izlazi iz 13-godišnjeg građanskog rata u kojem je ubijeno 617 hiljada osoba, a raseljeno više od 6,7 miliona.
Stručnjaci ukazuju na primjere država čije stanovništvo je krenulo u rušenje dugogodišnjih vladara.
Najsvjetliji primjer je Tunis, gdje je 2011. godine srušena vlast Zinea El Abidine Ben Alija, koji je vladao od 1987. godine. Protesti su urodili plodom i Ben Ali je izbjegao u Saudijsku Arabiju, gdje je i preminuo 2019. godine.
Iako su prvi znakovi pokazali potencijal za izgradnju demokratskog društva, vladavina aktuelnog predsjednika Kaisa Saieda pokazala je drugačiju sliku. On je na vlasti od 2019. godine, a autoritativne tendencije pokazao je 2021. godine, kada je uspješno konsolidovao vlast rušenjem premijera Hichema Mechichija. Od tada, Saied je preuzeo čvrstu kontrolu nad svim institucijama u Tunisu.
Prvobitni uspjesi vidljivi su bili i u Egiptu, gdje je 2011. godine protestima srušen Hosni Mubarak, koji je na vlasti bio od 1981. godine.
Mubarak je poziciju predsjednika napustio u februaru 2011. godine, a već u aprilu je započeo pravni proces protiv njega zbog optužbi za korupciju.
Kroz komplikovane pravne procedure, Mubarak je isprva osuđen, pa nakon ponovljenog suđenja 2013. godine oslobođen. Preminuo je 2020. godine, a njegovu sahranu je organizovala država Egipat, uz najviše počasti.
Što se tiče statusa demorkatije u državi, on je trajao sve do 2013. godine, kada je vojska pod vodstvom Abdela Fataha El-Sisija srušila demokratski izabranog predsjednika Mohameda Morsija. Od 2014. godine, Al-Sisi je predsjednik Egipta i kontroliše sve bitnije institucije unutar zemlje.
Pored Sirije, najgora situacija nakon rušenja vladavine dugogodišnjih diktatora zabilježena je u Libiji i Jemenu.
Cilj demonstracija u Jemenu bilo je rušenje režima Alija Abdullah Saleha, do čega je i došlo 2012. godine, kada je on nakon 32 godine napustio poziciju lidera zemlje.
Međutim, u ovoj zemlji i dalje bukti građanski rat koji je počeo 2014. godine, a u kojem učestvuje više aktera u situaciji koja je, na određenom nivou, slična Siriji.
Na snazi je od 2022. godine suštinsko primirje, mada se i dalje dešavaju periodični okršaji između više grupa koje djeluju u državi. Veliki dio državljana ne prihvata vlast trenutnog lidera Rashada al-Alimija, dok se zapadni dio zemlje nalazi pod kontrolom grupe Huti.
Kao i u Jemenu, od rušenja dugogodišnjeg lidera nema jasne situacije i u Libiji. U oktobru 2011. godine je srušen režim Muammara Gaddafija, koji je na vlasti bio od 1969. godine.
Nakon njegovog rušenja došlo je do demokratskih izbora u Libiji, a samo dvije godine nakon toga došlo je do građanskog rata koji je trajao do 2020. godine.
Rat je, barem na papiru, stao prije četiri godine, ali je Libija i dalje u političkoj krizi kojoj se ne nazire kraj.
Vrijedi još istaći da su manji protesti tokom Arapskog proljeća organizovani i u Maroku, Iraku, Alžiru, Libanu, Jordanu, Kuvajtu, Omanu, Sudana, Džibutiju, Saudijskoj Arabiji, Palestini, Mauricijusu i Zapadnoj Sahari.
Kako izgleda kuća u kojoj je Melanija Trump živjela u djetinjstvu: Period prije Amerike i slave
