Prije 30 godina pao Berlinski zid: Kraj istočnog socijalizma i pobjeda ujedinjene Evrope
Pad Berlinskog zida bio je vrhunac poraza sistema istočnog socijalizma koji je pod patronatom Moskve krajem '80-ih godina izgubio snagu da se takmiči sa slobodnim kapitalizmom i slobodnom demokratijom Zapada.
Te 1989. godine granice između država Zapada i Istoka, kao ona između Austrije i Mađarske, polako su postajale sve labavije, a sami zakoni istočnih zemalja, uključujući i Istočnu Njemačku, postajali su sve opušteniji pod pritiskom boljeg života sa druge strane Željezne zavjese.
Izuzetak je, naravno, bila Jugoslavija čiji građani na granici sa Austrijom nisu viđali bodljikave žice i odbijanje kao što su to morali gledati građani Mađarske ili Čehoslovačke.
Ipak, treba podsjetiti da sami čin uništenja zida nije samoinicijativno djelo građana, već posljedica objave novog pravilnika koji je podrazumijevao uspostavu slobodnog kretanja na granici dvije države. U suštini, prvi put u nekoliko decenija građani Istočne Njemačke mogli su slobodno preći u Zapadnu Njemačku.
I to je značio kraj. U minutama nakon objave, građani su koristeći alat, a kasnije i mašine poput bagera, počeli rušiti zid. Policajci koji su samo nekoliko godina ranije imali dozvolu da pucaju na one koji su pokušali preći sa istoka na zapad sada su mogli samo gledati kako granica nestaje.
Tokom 28 godina svog postojanja, Berlinski zid je uništio na hiljade života, a policajci su samo zbog pokušaja prelaska ubili najmanje 140 osoba.
U sljedećih nekoliko godina Njemačka je postala jedinstvena država, Čehoslovačka se mirno razišla, a Jugoslavija raspala.
Pojedine države poput današnje Češke su vrlo dobro prihvatile proces pada jednog sistema i iskoristile ono najbolje što je zapadni kapitalizam mogao da pruži. Druge zemlje, poput većine država bivše Jugoslavije, nisu bile te sreće.
Iako pad Berlinskog zida nije bio uzrok raspada Jugoslavije, a pogotovo ne ratova koji su uslijedili, on je u današnjoj retrospektivi bio omen za ono što će uslijediti - velike promjene koje lideri bivše zajedničke države nisu znali dočekati i koje su ubrzale želje pojedinih za dominacijom koja je uzrokovala domino efekat čije rezultate vidimo i 30 godina kasnije.
Hana Hadžiavdagić: Onima koji imaju "rezervne" države želim da barem poštuju zemlju u kojoj žive
