"Sonderbund"
58

Zaboravljeni sukob: Posljednji rat koji su vodili Švicarci bio je građanski

B. H.
Švicarski nacionalni arhiv, Bern
Švicarski nacionalni arhiv, Bern
Na današnji dan 29. novembra 1847. godine okončan građanski rat u Švicarskoj, tada još uvijek relativno labavoj konfederaciji kantona. Uslijedilo je nakon što je sedam katoličkih kantona formiralo Sonderbund, odvojeni savez, 1845. kako bi zaštitili svoje interese od centralizacije.

Sonderbund je formiralo sedam katoličkih kantona; Schwyz, Uri, Unterwalden, Lucerne, Fribourg, Valais i Zug. Ovi kantoni značajni po tome što su upravo Schwyz, Uri i Unterwalden bili centralna područja kada je Švicarska osnovana stoljećima ranije.

Pored tih kantona, u Švicarskoj su bila još dva katolička kantona, no oni nisu pristupili savezu. Pored njih, još dva kantona su ostala nautralna, dok je nasuport Sonderbunda bilo 15 protestantskih kantona koji su odlučili da se sa separatizmom obračunaju vojnim putem.

Karta Švicarske i sukobljenih strana
Karta Švicarske i sukobljenih strana

Korijen sukoba je bilo nezadovoljstvo katoličkih kantona, progresivnim težnjama federalne vlade koji su reforme u državi shvatili kao napad na tradicionalni način života. Katoličke kantone podržali su Isusovci. No iako većina građanskih ratova odnosi velike žrtve i razaranja, to nije bio slučaj u ovom sukobu.

Guillaume Henri Dufour, komandant federalnih snaga je naredio da njegove snage ne koriste artiljeriju kako bi izbjegao velike žrtve sa protivničke strane. Također, pobunjenicima je poslao precizan plan napada, kako bi ih uvjerio da je bolje da se predaju.

Iako je u ratu učestvovalo više od 150.000 vojnika, nakon tri sedmice sukoba stradalo je manje od stotinu njih. Također, medicinsko osoblje je bilo dužno da spašava sve ranjene bez obzira na stranu, bili oni saveznici ili neprijatelji.

Posljednji član Sonderbunda, Valais, predao se 29. novembra čime je rat i zvanično okončan.

Vlade Sonderbunda bile su prisiljene podnijeti ostavku, au Fribourgu, Lucernu i Valaisu vlast su preuzeli liberali. Neuchâtel i Appenzell Innerrhoden kažnjeni su jer nisu dali trupe federalnoj vojsci. Neuchâtel je uplatio 300.000 franaka, a Appenzell 15.000 u fond za podršku ratnim udovicama i siročadi. Do februara 1848. sve savezne trupe povukle su se iz okupiranih kantona.

Godine 1848. novi švicarski savezni ustav ukinuo je gotovo potpunu nezavisnost kantona i transformirao Švicarsku u saveznu državu. Isusovci su protjerani iz Švicarske. Ova zabrana ukinuta je tek 20. maja 1973. godine na referendumu za promjene ustava.