Prve uzbrdne trke Sarajevo - Trebević održane su davne 1927. godine
Ovaj vrijedan i vrlo rijedak materijal, kao i historijske činjenice, u svojoj knjizi "Fragmenti istorije automobilizma u Bosni i Hercegovini s početka 20. vijeka" detaljno je obuhvatio i opisao autor Šefik Braco Emrić koji je i sam aktivni takmičar na brdskim i kružnim trkama u Šampionatu Bosne i Hercegovine. Emrić je nakon završene osnovne i srednje škole u Sarajevu započeo automobilska takmičenja davne 1977. godine, da bi već od naredne godine i već kao student Saobraćajnog fakulteta u Sarajevu nastupao na takmičenjima u Nacionalnoj klasi do 785 ccm Brzinskog šampionata Jugoslavije, a ostao je aktivan i prepoznatljiv takmičar sve do danas kada nastupa u Šampionatu BiH na brdskim stazama.
Emrić je ovaj tekst prilagodio vremenu dešavanja, s obzirom na način pisanja, te je u fragmentima preuzet iz samih izvora i izvještaja događaja.
Sekcija Sarajevo, kao članica Automobilskog kluba Kraljevine SHS, zahvaljujući živopisnoj i romantičnoj okolini Sarajeva, imala je sve preduslove za razvoj automobilizma pa je i Sarajevo postalo mamac za automobilske turiste.
Zahvaljujući ogromnom interesu svojih članova prema automobilskom sportu, Sekcija Sarajevo je 1927. godine za svoje tipične automobilske trke odabrala put od sarajevskog naselja Kovačići do vrha Trebevića na kojem se tada nalazila lijepa planinarska kuća Aleksandrov Dom i bila omiljeno izletište planinara. Taj nekada čisto strateški i vojni put, uzak i vijugav te dug više od 14 kilometara vodio je do vojnih utvrđenja. Zahvaljujući ideji članova Sekcije Sarajevo, a posebno gospodinu dr. Aleksandru Babiću i divizijskom generalu gospodinu Jovanu Jovanoviću put je rekonstruisan i osposobljen za automobile pa je Trebević, s kojeg se pružao živopisni pogled na Sarajevo, ostao omiljeno turističko izletište i do današnjih dana.
Pobjednik Prvih uzbrdnih trka na ovom putu, održanih 1927. godine, je gospodin dr. Aleksandar Babić s automobilom Lancia Lambda. Godinu dana nakon prvih trka na Trebeviću, u nedjelju 9. septembra 1928. godine, održane su jedne od najzanimljivijih uzbrdnih trka na jednoj od najzanimljivijih staza uopšte, pod nazivom Uzbrdne trke Sarajevo - Trebević za pehar NJ. V. Kneza Pavla. Prvobitno su trke zakazane za 22. juli iste godine, ali su zbog visokih ljetnih temperatura odgođene za 9. septembar. Prijave takmičara primane su do 7. septembra uz uplatu normalne takse, a uz dvostruku taksu do 9. septembra u 10 sati u svim sekcijama.
Pravila za Uzbrdne trke Sarajevo - Trebević za pehar NJ. V. Kneza Pavla objavljena su u Automobilskom vesniku broj 4. strana 100. iz 1928. godine. Časnici trka bili su: za uređenje staze Josip Operman i Branko Trbojević, za nadgledanje staze dr. Dušan Jeftanović, Paja Čokić i Josip Operman, za start ing. Vojislav Žakula, ing. Maksa Goldberg i jedan oficir Auto Komande, za cilj dr. Mustafa Denišlić, Ladislav Takać, potpukovnik Bogdan Romanić i Danko Salom. Glavna nagrada je pehar NJ. V. Kneza Pavla predsjednika Centrale Auto kluba, a ostale nagrade dodjeljuje centrala i sekcije.
Trke su počele tačno u 3 sata. Prvo su startovali članovi kluba, zatim motociklisti i najzad profesionalni automobilisti. Sa starta je prvi pošao Jug Dušan Jojkić na Chrysleru. Odmah na Kovačićima, kod okuke ispod pruge, ulazeći u krivinu sa 60 km/h brzine, imao je maler koji je srećom prošao bez težih posljedica. Hidraulička kočnica u tom momentu je otkazala, ali se vozač odmah snašao i učinio sve što je mogao. Nakon ovog problema mladi vozač se nije dao zbuniti i nastavio je vratolomnu trku bez kočnica te na cilj stigao za 20 minuta i 15 sekundi zauzevši prvo mjesto. Prisutna publika i turisti pozdravili su burnim aplauzom ovog mladog i odvažnog vozača. Prošlogodišnji pobjednik trke dr. Aleksandar Babić stigao je na cilj rutinskom vožnjom za 20 minuta i 16 sekundi, trćeplasirani Silvio Alkalaj stigao je na cilj za 20 minuta i 25 sekundi, a četvrtoplasirani Rajić na cilj je stigao za 20 minuta i 42 sekunde.
Tako je u prvoj kategoriji kola, amateri vozači, učestvovalo svega pet kola: 1. Chrysler (Dušan Jojkić) 75 KS, turaža 3.000, cilindraža 4 litra; 2. Lancia Lambda (dr. Aleksandar Babić) 52 KS, turaža 3.600, cilindraža 2,12 litra; 3. Lancia (Silvio Alkalaj) 45 KS, turaža 2.000, cilindraža; 4 i 5. OM (Krička) stigao zbog defekta poslije 25 minuta na cilj i zbog toga ne dolazi u obzir i OM (Rajić).
Poslije automobilista amatera, odnosno članova kluba, startali su motociklisti i postigli vanredno dobre rezultate ovim redom: 1. Kapetan Gradišnik D-Rad, 500 cm3, 1 cilindar, s vremenom od 22 min i 32 sekunde, 2. Klaus Josip D-Rad sportska tipa 500 cm³, 1 cilindar, 3. Levi Isidor (nije došao na cilj), 4. Cetušiš Miroslav Peugeot 350 cm³, 1 cilindar, 24.05 sek, 5. Rajić Vlad. Harley-Davidson 350 cm³, 25.46 sek, 6. Blažek D-Rad 500 cm³, 25.10 sek, 7. Šiniković, Indian-Scout 500 cm³, 23.10 sek, 8. Radić Uglješa Harley-Davidson (Handikep od 1 minute zbog jačine motora). Prema tome su se plasirali u pobjedi motora bez prikolica: 1. Klaus, 2. Gradišnik, 3. Šinkovec.
U trci motora s prikolicama stigli su: 1. Hirschler F. Indian-standard 1000 cm³ 31.32 sek, 2. Minacki D-Rad 500 cm³ 32.07 sek. Poslije trke motora s prikolicama trčali su šoferi profesionalci. Prvi je stigao OM Millemiglia, 50 HP, 4000, 2 lit. vlasništvo gospodina Panzinia, vozi Dorfer u najboljem vremenu koje je trebao Jojkić, za 20.15 sek. te je prema tome dobio prvu nagradu od 2.000 dinara. Drugi je stigao novi Ford, 40 HP 2600, 3 lit. vlasništvo gospodina Selaka, vozi Nedžo Kovačević u vrlo dobrom vremenu od 20.23 sek, i dobio je drugu nagradu od 600 dinara. Treći je stigao Chevrolet.
Nakon završene trke formirana je povorka automobila i motociklista koji su prošli kroz grad. Navečer je održana večera u Hotelu Evropa, kojoj su prisustvovali predstavnici vlasti, generalni sekretar Auto kluba, kao i mnogi drugi, a princu Pavlu je poslana depeša kojom mu se javlja rezultat trke i zahvaljuje. Predmet opšte pažnje bio je mladi i talentovani vozač Dušan Jojkić, pobjednik trke kojem je puk. Romanić predao nagradu, srebreni pehar Princa Pavla s monogramom i krunom, kao i dar Motociklističkog kluba srebrenu garnituru za pušenje. Gospodin dr. Babić je dobio krasnu srebrenu tabakeru od Centrale Auto kluba, a gospodin Moni Alkalaj pribor za pušenje od Sarajevske sekcije.
Tako su u nedjelju 9. septembra 1928. godine vožene jedne od najzanimljivijih uzbrdnih trka Sarajevo – Trebević.
Sjećate li se reklame iz 1998. za povrat imovine? Snimila su je bh. glumačka imena
