Cijena protekcionizma
15

Trumpova ekonomska politika bi mogla posebno naštetiti jednoj evropskoj državi

B. R.
Dablin (Foto: Shutterstock)
Dablin (Foto: Shutterstock)
Nedugo nakon što je republikanac Donald Trump pobijedio na američkim predsjedničkim izborima, pojavile su se zabrinutosti oko toga kako će se njegovo predsjedništvo odraziti na ekonomiju Evrope, posebno u Irskoj.
Trump je obećao da će Sjedinjene Američke Države imati protekcionističku ekonomiju. To bi trebalo značiti opću carinsku stopu na uvozna dobra u iznosu od 10 do 20 posto, ali uz snižavanje porezne stope na dobit domaćih kompanija sa 21 na 15 posto.

S obzirom na to da 1.000 američkih kompanija doprinosi irskom bruto domaćem proizvodu (BDP), strahuje se da bi povoljniji poreski uslovi za te kompanije i veće carine mogli učiniti upitnima strane investicije u Irskoj, pa samim tim i radna mjesta u ovoj zemlji.

Glavni ekonomista Instituta za evropske poslove Dan O'Brien je otišao toliko daleko da je potencijalnu novu carinsku politiku SAD-a nazvao "najvećim kratkoročnim rizikom" po irsku i evropsku ekonomiju.

Naime, postoji opasnost od trgovinskog rata između SAD-a i Evrope, i to u trenutku kada je u eurozoni spor ekonomski rast koji bio mogao prerasti u recesiju. U tom trgovinskom ratu bi posebno ispaštala Njemačka zbog carina na automobile uvezene iz Evrope.

Zašto je Irska u najvećem riziku

Američke kompanije značajno utječu na irsku ekonomiju, a riječ je o kompanijama iz hemijske i finansijske industrije, kao i industrije informacionih tehnologija. Prema Američkoj privrednoj komori u Irskoj, u Irskoj je tokom ove godine bilo 970 američkih kompanija, zapošljavajući 210.000 ljudi i doprinoseći ekonomiji s 41 milijardom eura.

Većina od 10 najvećih američkih tehnoloških kompanija, među kojima su Microsoft, Meta, Amazon, Alphabet (Google) i Apple, posluju u Irskoj, doprinoseći njenoj ekonomiji s 13 posto od ukupnog BDP-a.

Nakon što je Velika Britanija istupila iz Evropske unije 2016. (Brexit), Dablin je postao najpopularnije mjesto za američke kompanije. Dakle, mnoge kompanije u ovom gradu imaju evropska sjedišta. Razlog za to jesu stopa poreza na dobit od 12,5 posto, odnosno 15 posto za kompanije s prihodima većim od 750 miliona eura, radna snaga koja dobro zna engleski jezik i pristup tržištu od 500 miliona ljudi.

Sektor informacionih i komunikacionih tehnologija je generirao ogromni rast irske ekonomije, nove mogućnosti za zapošljavanje, investicije i inovacije. No, ekonomisti smatraju da bi se Trumpovom carinskom politikom mogli promijeniti ovi tokovi.

Prepreka Trumpovim planovima moglo biti to ako republikanci ne budu u potpunosti ovladali Kongresom. Iako je još neizvjesno šta će se dogoditi, u Irskoj strahuju da će se narušiti njihova konkurentska prednost.

Ako Trump drastično povisi carinske stope na inostranu robu, onda će ona biti skuplja za Amerikance, što će nužno dovesti do toga da oni kupuju uglavnom domaće proizvode. U konačnici, inostrani proizvodi bi mogli izgubiti tržišni udio. Irski izvoz u SAD je prošle godine iznosio 54 milijarde eura, što čini jednu osminu ukupnog izvoza EU u SAD, piše Euronews.