Bogumili (stariji oblik: bogomili) su bili pristalice hrišćanskog učenja koje se razvijalo od X do XV vjeka među Slovenima na Balkanu. Zalagali su se za povratak izvornom hrišćanstvu, odbacujući crkvenu hijerarhiju, vlast i nasilje, u ime "evanđeoskog ravenstva"
Glavna politička tendencija bogomilstva je bila otpor vizantijskoj državnoj i crkvenoj vlasti.Bogumilstvo se iz Makedonije i Bugarske proširilo Vizantijskim carstvom, Kijevskom Rusijom, Srbijom, Bosnom i Dalmacijom.
Početkom 13. vjeka, hrišćanske zajednice Evrope, koje su obuhvatale pavlićane i bogumile na istoku i katare na zapadu, bile su povezane u mrežu koja se protezala od Crnog mora do Atlantskog okeana. Vladajuća crkva, kako istočna, tako i zapadna, žestoko je gonila bogomile. U tu svrhu je sazvano više sabora na kojima sa oni proglašeni jereticima, spaljivane su knjige i ljudi, a pokrenuto je i nekoliko vojnih pohoda.
@dokjeovacabeeee
Glavni problem sa rekonstrukcijom bogumilskog učenja je što skoro svi sačuvani podaci dolaze od njihovih progonitelja.
Dostupna je knjiga "Žitije Savino od Bogumila Monaha" (Dragana Jovanovića) koja je prepis autentičnog bogumilskog žitija o svetom Savi. Knjiga je pored Savinog života prožeta bogumilskim učenjem.
Osnov bogumilske etike je poštovanje života. Bili su protiv ubijanja, ne samo ljudi već svega što diše i što se kreće – u ishrani su bili vegetarijanci, a u političkim pitanjima pacifisti. Pojedini naučnici običaj sušenja voća u Bosni, radi ishrane preko zime, smatraju ostatkom bogomilske kulture. Bogomilska etika odbacivala je svaku laž, što se vremenom razvilo u odbojnost prema trgovini „koja nužno zavodi na laž, prevaru i krivokletstvo“.
Sebe su smatrali sljedbenicima apostola, a Rimsku crkvu posprdno nazivali crkvom idola. Odbacivali su i rimskog papu i carigradskog patrijarha. Prevode Bibliju na staroslovenski jezik i čuvaju slovenska narodna imena. Žestoko napadaju crkveno ustrojstvo, posebno sveštenstvo na čelu s episkopima (biskupima), kojima poriču svaku vlast nad vjernicima. Za crkvenu organizaciju su tvrdili da nema ničeg zajedničkog sa istinskom hrišćanskom opštinom.