Kako su se drevne civilizacije nosile sa traumama: Rituali "čišćenja", gladijatori i umjetnost
Najstariji rat u zabilježenoj historiji dogodio se u Mezopotamiji 2.700 godina prije nove ere, između davno nestalih civilizacija Sumera i Elama - i uprkos povremenim naletima relativnog mira, kao što je bilo na početku 21. vijeka, rat se od tada nadvio nad našom vrstom.
Kao što biste očekivali, naši preci nisu bili imuni na psihološke efekte, baš kao što nisu ni danas. Ali u nedostatku modernih tretmana, mnoga drevna društva razvila su vlastite genijalne metode suočavanja s traumom - od vjerskog opravdanja do rituala pročišćavanja ili čak pozorišnih predstava.
Šta možemo naučiti iz ovih praksi?
Srednjovjekovna Evropa - rituali čišćenja
Samo godinu dana nakon normanskog osvajanja, grupa biskupa se okupila kako bi napravila neobičnu listu. Pokajnica Ermenfrid bilježi niz uputstava za one koji su učestvovali u krvoproliću - u kojima se navode pokajničke radnje koje treba izvršiti da bi se iskupili za svoja djela. Za svaku okolnost postoje posebne kazne - da li su vojnici počinili silovanje, ubili nekoga, nanijeli mu ranu ili nisu znali broj koji su ubili. Da je preživio, vojnik odgovoran za rane Skeletona 180 morao bi vršiti pokoru cijelu godinu.
Kako bi pomogle veteranima da izbjegnu traumu i dali im alate da se nose s njom, srednjovjekovna društva su se u velikoj mjeri oslanjala na religiju. Postojale su molitve i blagoslovi svećenika prije bitaka, a pokore su omogućavale veteranima da se oslobode svih zločina koje su počinili. Kasnije, tokom krstaških ratova, ljudima je rečeno da je ulazak u rat samo po sebi sveti čin i da može ukloniti sve vaše prethodne prestupe, piše u svom tekstu BBC.
Stari Rim - posebna dozvola i gladijatorske borbe
Stari Rimljani su mnogo ulagali u dobijanje odgovarajuće dozvole od bogova za svoje ratove. Kako ističe sagovornik BBC-ja, Rimljani su bili veoma legalistički narod. Oni su samo smatrali da je odbrambeni rat prihvatljiv i svaki sukob je odobrila posebna komisija svećenika, fecijala.
"I naravno, apsurdno je, Rimljani su proveli vjekove osvajajući carstvo, pa su se, naravno, upustili u agresiju. Ali fecijalci su uvijek insistirali da je ono što se dešava defanzivno i da je rat opravdan".
Ali Rimljani su imali još jedan način da spriječe vojnike da budu traumatizirani: gladijatorske igre. Ovi krvavi spektakli često su bili opravdani kao način da se mladići privole na nasilje, a i šira javnost ih je voljela.
Antička Grčka - impresivne predstave
Takoreći, jedan vid umjetnosti je za stare Grčke bio jedan od načina kojim će se boriti protiv stresa i traume.
U Atini su se predstave postavljale samo zimi i u proljeće, u intimnom okruženju malog pozorišta na otvorenom. Bilo je to impresivno iskustvo pod zvijezdama - često s mitološkim narativom na koji bi ljudi bili duboko pogođeni. Kao i sa traumom u borbi, stari Grci su se bavili psihološkim uticajem koji je to imalo kroz pesme, predstave i rituale. Primjer za to su ilijade u kojima se govori o patnjama djece i majki.
Tako da su se stari Grci služili poistovjećivanjem sa tuđom teškom pričom, stradanjem i borbom kako bi lakše prebrodili ratne traume.
Nataša Bekvalac nakon smrti Miodraga Kostića podijelila pjesmu koju mu je posvetila: Njena velika ljubav
