Crna rupa je nebesko tijelo, rezultat smrti masivnih zvijezda, čija gravitacija nakon kolabiranja u jednu jedinstvenu tačku usisava svu materiju i svjetlost koja mu se približi.
Fotografija prikazuje prašinu i gas, odnosno odbijenu svjetlost sa materije koja kruži oko kolosalne crne rupe u sredini galaksije Messier 87 (M87). Kreirana je zahvaljujući projektu virtuelnog teleskopa Event Horizon Telescope ili EHT.
Oblik sličan polumjesecu rezultat je razlike u smijeru rotacije materije oko crne rupe. Svjetliji i vizuelno "veći" dio diska jeste onaj koji se u trenutku odbijanja svjetlosti kretao relativno ka Zemlji, odnosno teleskopima koji su "hvatali" signal. Crna sjena unutar diska predstavlja horizont događaja, lokaciju izvan koje čestice svjetlosti i materije ne mogu pobjeći pošto bivaju "usisane" u crnu rupu.
Zanimljivo je da je u crnoj sjeni, zbog zakrivljenja prostora, prisutan i "stražnji" dio sfere horizonta događaja.
"Crne rupe su najmisteriozniji objekti u svemiru. Vidjeli smo ono što smo smatrali nevidljivim. Fotografisali smo crnu rupu", rekao je Sheperd Doeleman, direktor EHT-a, projekta na kojem je radilo 200 naučnika kroz saradnju 20 država i regija. Cilj naučnika EHT-a je fotografisati supermasivnu crnu rupu u centru galaksije M87 te supermasivnu crnu rupu Sagittarius A* koja se nalazi u centru naše galaksije.
Čelnici EHT-a kazali su da su na fotografiji vidjeli ono što su očekivali i upravo to je fascinantno. Kako je rečeno na konferenciji za medije, fotografija i podaci koji su do sada iz nje izvučeni poklapaju se s dosadašnjim simulacijama i predviđanjima na osnovu teorije relativiteta.
Umjesto da se gradi skup i ogroman teleskop, naučnici su iskoristili postojeće teleskope na Zemlji i kreirali jedan virtuelni teleskop. Na teleskope su morali montirati poseban hardver, uključujući i atomske satove koje nemaju svi teleskopi.
Korištene su stanice i teleskopi od SAD-a, preko Evrope do Južne Amerike pa sve do Antarktika.
Postojanje crnih rupa prvi je predvidio Karl Schwarzschild koristeći računice Alberta Einsteina kroz teoriju relativiteta. Predviđanje postojanja ovakvih tijela bilo je nevjerovatno i samom Einsteinu. Od njegovog predviđanja do danas naučnici su sakupili izuzetne dokaze koji govore u korist postojanja crnih rupa.
Prije tri godine detektovani su prvi gravitacioni talasi koji su bili posljedica sudara dvije crne rupe, a danas je prikazana prva fotografija jednog takvog tijela.
Vladan Kovačević ugostio golmana Sarajeva na velikom derbiju: "Hvala doktore"
