Energetska zajednica pisala Cvijanović: Prekinite blokade, BiH će biti dodatno kažnjena
Republika Srpska je upozorena da preskače nadležnost države jer prvo usvaja svoj, entitetski zakon o gasu, iako je dogovoreno da će se to desiti tek nakon usvajanja državnog zakona. Također je naglašeno da su svi ranije upućeni zahtjevi RS-a ispunjeni.
Pismo direktora Energetske zajednice Janeza Kopača premijerki RS-a Željki Cvijanovič prenosimo u cjelosti:
"Ovim pismom bih želio da vam skrenem pažnju na više nego evidentan zastoj Bosne i Hercegovine (BiH) u implementaciji preuzetih obaveza kroz Ugovor o Energetskoj Zajednici (EZ) s fokusom na usklađivanje lokalnog zakonodavstva s Trećim energetskim paketom u elektroenergetskom i gasnom sektoru, čiji je rok bio 1. januar 2015. godine. Podsjećamo da su Odlukom Ministarskog vijeća Energetske zajednice u Tirani u oktobru 2015. godine Bosni i Hercegovini uvedene sankcije zbog nepoštovanja pravila i normi pravne tekovine EU u oblasti prirodnog gasa i da je to prvi put da su uvedene sankcije prema nekoj od ugovornih strana Energetske zajednice.
Sekretarijat je, u saradnji s ministrom vanjske trgovine i ekonomskih odnosa BiH, preuzeo incijativu i ponudio svoju podršku i kapacitete da se ovaj problem, zajedno s ministarstvom industrije, energetike i rudarstva Republike Srpske i Ministarstvom energetike, rudarstva i industrije Federacije BiH, otkloni tako što bi se zakonodavstvo zemlje uskladilo s minimumom zahtjeva iz tzv. Trećeg energetskog paketa. U periodu od novembra 2015. godine zaključno s prvim kvartalom 2017. godine održano je 11 ministarskih sastanaka uz intezivan rad zajedničkih radnih grupa, što je početkom 2016. godine rezultiralo usaglašavanjem osnovnih principa po pitanju električne energije i minimuma ovlasti u sektoru prirodnog gasa, koja bi se regulisala na državnom nivou. Na bazi usaglašenih principa došlo se do usaglašene varijante teksta "Zakona o Regulatoru el. energije i gasa, prenosu i tržištu električne energije u Bosni i Hercegovini".
Na ministarskoj konferenciji Energetske zajednice u Sarajevu 13. oktobra 2016., ministri Mirko Šarović, Petar Đokić, Nermin Džindić i direktor Sekretarijata EZ Janez Kopač u prisustvu generalnog direktora za energetiku u Evropskoj komisiji - Dominika Ristorija potpisali su Sporazum o otklanjanju ozbiljnog i dugotrajnog prekršaja Ugovora o EZ u gasnom sektoru, na osnovu kojeg je Energetska zajednica suspendovala sankcije BiH do 31. marta 2017. god. Sporazumom su se nadležni ministri za energetiku na nivou entiteta i državnom nivou obavezali da će državni zakon usvojiti najdalje do 31. marta 2017. godine. Također su prihvatili da se nakon usvajanja ovog zakona do 1. jula 2017. godine usvoje harmonizovani entitetski zakoni za gas.
S obzirom na to da od entiteta nije bilo adekvatne reakcije i ispunjavanja preuzetih obaveza i rokova prema sporazumu, 1. aprila 2017. sankcije Energetske zajednice su automatski aktivirane i sada su ponovo na snazi.
U međuvremenu je finalizirani prednacrt zakona Ministarstvo vanjske trgovine i ekonomskih odnosa BiH 3. maja 2017. godine poslalo u javnu raspravu, a nakon toga od entiteta zatražilo mišljenje o zakonu kako je to i predviđeno zakonskom procedurom. Prispjele primjedbe od Republike Srpske u okviru te procedure Ministarstvo vanjske trgovine i ekonomskih odnosa BiH je, uz konsultacije sa Sekretarijatom EZ, u potpunosti prihvatilo i ugradilo u tekst zakona koji su vam ponovo dostavili 22. juna 2017. Informisani smo da do sada nije dostavljen nikakav odgovor iako su, ponovo napominjem, prihvaćene sve primjedbe Republike Srpske.
Poštovana predsjednice Vlade, još vas jednom uvjeravam da smo tokom ovog procesa maksimalno uvažavali nadležnosti entiteta u Bosni i Hercegovini u oblasti energetike, a u skladu s Ustavom Bosne i Hercegovine, poštujući minimum zahtjeva koje Treći paket propisuje za nadležnosti državnog regulatora. Kao što je naprijed navedeno, svi vaši komentari i primjedbe su prihvaćeni i ugrađeni u tekst zakona pa nam je tim više neshvatljiva vaša blokada u ovom procesu.
U međuvremenu je Republika Srpska krenula u proceduru usvajanja svog zakona o gasu iako je navedenim sporazumom dogovoreno da će se to desiti tek nakon usvajanja državnog zakona. Također smo u pismu naslovljenom na ministra Đokića od 26. aprila 2017. godine, komentarišući tekst nacrta ovog zakona koji je upućen u Narodnu skupštinu Republike Srpske, upozorili da su data rješenja u suprotnosti s usaglašenim minimumom ovlasti u sektoru prirodnog gasa, a koje je predviđeno da reguliše Državna regulatorna komisija za energetiku – DERK.
Zbog ove kompletne situacije, nažalost, Sekretarijat EZ će na narednom ministarskom sastanku Energetske zajednice u decembru ove godine biti prisiljen da poduzme dodatne mjere i predložio je novi oblik sankcija Bosni i Hercegovini. O svemu ovome smo detaljno upoznali i Evropsku komisiju, potpredsjednika Maroša Ševčoviča i komesara za energetiku Miguela Ariasa Canetea.
Zbog svega naprijed iznesenog molim vas da svojim autoritetom pomognete da se otkloni nastali zastoj u ovom procesu i da Vlada Republike Srpske podrži nacrt zakona", navodi se u pismu Janeza Kopača premijerki RS-a Željki Cvijanović.
Podsjećamo, Energetska zajednica, čiji je i Bosna i Hercegovina osnivač, uspostavljena je 2005. god s ciljem da stvori jedinstveno tržište električne energije i prirodnog gasa u Evropi, koje bi bilo i najveće u svijetu. Time se Bosni i Hercegovini kao punopravnoj članici otvaraju značajne mogućnosti razvoja svog ključnog, energetskog sektora, uz obavezu primjene energetskog prava Evropske unije.
