Sve je počelo drugim zasjedanjem AVNOJ-a (Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije) u Jajcu kada je dogovoreno federalno uređenje države. Na tom zasjedanju AVNOJ-a uveden je naziv maršal Jugoslavije koji je dodijeljen vrhovnom komandantu Josipu Brozu Titu koji je preuzeo funkciju predsjednika "prve vlade" nove Jugoslavije.
Mnogi su ovaj jugoslavenski praznik naročito voljeli, a prije svega što je za radničku klasu predstavljao mini odmor. Bio je neradni dan, a uz njega su se nerijetko dobijala dodatna dva dana pa je to često uz vikend izgledalo kao pravi mali odmor.
Zanimljivo je da su se na Dan Republike redovno emitirali partizanski filmovi. Na Dan Republike prvačići su postajali Titovi pioniri, polagale su se zakletve uz brojne priredbe. Učenici su pisali pismene radove o temi "Zašto volim Tita". Tako je i danas veliki broj onih koji se sjećaju plave kape i crvene marame s pionirskom knjižicom.
Ipak, mnogi historičari i antropolozi smatraju da je Dan Republike bio klasični politički praznik koji je služio vlastima i njihovom poretku, veličala se Komusnistička partija i Tito. Bez obzira na sve, folklor koji je pratio obilježavanje tog praznika kod mnogih jugonostalgičara i danas budi lijepe uspomene.
