Amerikanci bi Evropljanima mogli da prepuste komandu u NATO-u koju drže od 1951. godine

Gotovo 75 godina bila je izrazito američka odgovornost imati američkog generala s četiri zvjezdice koji nadzire sve vojne operacije NATO-a u Evropi, komandi koja je počela s tadašnjim herojem Drugog svjetskog rata i budućim predsjednikom Dwightom D. Eisenhowerom.

Trumpova administracija, prema dvojici dužnosnika odbrane upoznatih s planiranjem i brifingu Pentagona, koji je pregledao NBC News, razmatra to promijeniti.

Pentagon poduzima značajno restrukturiranje borbenih komandi i štaba američke vojske. Jedan od planova koji se razmatra, rekla su dvojica dužnosnika odbrane, uključivao bi odustajanje SAD-a od uloge vrhovnog komandanta savezničkih snaga NATO-a u Evropi, poznatog u vojnom jeziku kao SACEUR. General koji je sada u ovoj ulozi, a služi i kao šef američke Evropske komande bio je glavni komandant koji je nadzirao potporu Ukrajini u njenom ratu protiv Rusije. Nije jasno koliko bi takva reorganizacija mogla trajati.

Odustajanje od SACEUR-a bilo bi, ako ništa drugo, velika simbolična promjena u ravnoteži snaga u NATO-u, savezu koji je definirao evropsku sigurnost i mir od Drugog svjetskog rata.

"Odustajanje Sjedinjenih Američkih Država od uloge vrhovnog savezničkog komandanta NATO-a u Evropi bi se smatralo značajnim signalom odlaska iz saveza. Bila bi to politička pogreška epskih razmjera, a kad ga se jednom odreknemo, oni nam ga neće vratiti. Izgubili bismo ogromnu količinu utjecaja unutar NATO-a, a to bi se ispravno smatralo vjerovatno prvim korakom prema potpunom napuštanju Saveza", rekao je u e-poruci umirovljeni admiral James Stavridis, koji je služio kao SACEUR i šef Evropske komande od 2009. do 2013. godine.

Otkako je Eisenhower inaugurirao tu poziciju, obnašali su je neki od najistaknutijih vojnih vođa u zemlji. Osim Stavridisa, tu su i Alexander Haig, koji je također bio šef kabineta dvojice predsjednika i državni sekretar trećeg; John Shalikashvili, koji je postao predsjednik Zajedničkog štaba i Wesley Clark, koji je bio kandidat za demokratsku predsjedničku nominaciju 2004. godine.

Predloženo restrukturiranje dolazi nakon što je Trumpova administracija smanjila potrošnju i osoblje u saveznoj vladi. A predsjednik Donald Trump i ministar obrane Pete Hegseth jasno su dali do znanja da nova administracija želi da evropski partneri preuzmu više odgovornosti za odbranu Evrope. Ako SAD odustane od SACEUR-a, ostale članice NATO-a vjerovatno bi morale između sebe izabrati koja će država imenovati komandanta.

Trump je više puta kritikovao članice NATO-a jer nisu ispunile cilj koji je savez postavio za postotak BDP-a koji bi svaka zemlja trebala trošiti na odbranu. Kao što je NBC News prethodno izvijestio, on također razmatra veliku promjenu politike prema kojoj SAD možda neće braniti drugu članicu NATO-a ako bude napadnuta, što je temeljno načelo saveza, ako zemlja ne dostigne prag odbrambenih troškova.

Vremenski okvir za potez SACEUR-a, ako se dogodi, još nije određen. General vojske Chris Cavoli, trenutni SACEUR, na trogodišnjem mandatu je koji bi trebao završiti ovog ljeta.

Pet od 11 vojnih borbenih komandi moglo bi se konsolidirati prema planu o kojem se raspravlja, rekla su dva dužnosnika odbrane upoznata s planom.

Masivni plan restrukturiranja koji se razmatra također bi mogao uključivati ​​dvije potencijalne promjene o kojima je prethodno izvijestio NBC News: konsolidaciju Evropske komande SAD-a i Komande SAD-a za Afriku u jednu komandu sa sjedištem u Stuttgartu u Njemačkoj, kao i zatvaranje glavne komande Južne komande SAD-a na Floridi kako bi se spojilo sa Sjevernom komandom SAD-a.