EU predstavila strateški plan razvoja odbrambene industrije do 2030. godine, uključena i Ukrajina
Evropska unija ima za cilj kupiti 50 posto oružja proizvedenog i uskladištenog unutar bloka i sarađivati s Ukrajinom najmanje do 2030. godine.
Kako se navodi u dokumentu, glavni razlozi za usvajanje ove strategije su vojna prijetnja iz Rusije i ovisnost zemalja članica EU od oružja koje prodaju treće zemlje. U 2022. potrošnja EU za odbranu porasla je na 240 milijardi eura, ali je 78 posto kupovina ostvareno izvan EU. Većina oružja kupljena je u Sjedinjenim Američkim Državama.
Kao jedan od glavnih problema odbrambene industrije EU autori dokumenta vide nizak nivo konsolidacije zemalja članica. Vlade kupuju oružje odvojeno, na osnovu svojih interesa. To dovodi do činjenice da su odbrambene kompanije prinuđene da rade na nekoliko raštrkanih tržišta, a ne na jednom velikom i integrisanom.
Ističe se da evropski kupci u posljednje vrijeme sve više kupuju gotovo oružje u trećim zemljama, umjesto da ulažu u kapacitete i radna mjesta u EU.
Kao rezultat toga, odbrambene kompanije postaju zavisne od izvoza i domaći kupac im više nije prioritet.
Za rješavanje hitnih problema u odbrambenoj industriji, strategija predviđa da zemlje članice do 2030. postignu da 40 posto nabavki za odbranu zajedno izvrše države članice.
Također, trgovina oružjem između članica trebalo bi da čini najmanje 35 posto ukupnog tržišta oružja Evropske unije.
Osim toga, 50 posto nabavki za odbranu trebalo bi da bude izvršeno u okviru Evropske unije, a do 2035. godine taj broj trebao bi da dostigne 60 posto.
Strategija takođe predviđa direktna ulaganja u odbrambenu industriju u iznosu od 1,5 milijardi američkih dolara od 2025. do 2027. u okviru zajedničkog Evropskog programa za odbrambene investicije (EDIP).
U posebnom paragrafu u dokumentu se spominje Ukrajina. Ističe se da će produbljivanje saradnje sa ukrajinskim odbrambenim kompleksom postati dio sigurnosnih obaveza EU prema Ukrajini.
Konkretno, Ukrajina će moći da učestvuje u zajedničkoj kupovini oružja EU, a domaća odbrambena industrija će moći da dobije finansijsku podršku od EDIP-a. Za potonje se može privući profit od zamrznute ruske imovine.
Evropske političke strukture će istražiti mogućnost daljeg stimulisanja saradnje između Evropske unije i ukrajinske odbrambene industrije. Radi jačanja saradnje, 2024. će se održati forum odbrambene industrije EU-Ukrajina.
