Bečki pamflet
75

Jeste li znali za ideju o Centralnoevropskoj uniji iz 1920. u čijem sastavu bi bila i BiH?

B. R.
Karta Centralnoevropske unije
Karta Centralnoevropske unije
Nakon što je Versajskim sporazumom završen Prvi svjetski rat, objavljen je pamflet u kojem je sadržan i prijedlog političke karte, tj. ideja o Centralnoevropskoj uniji, u čijem bi sastavu bilo i područje Bosne i Hercegovine.

P.A. Maas je istaknut kao autor, a riječ je o jednom od sinova bečkog štampara Otta Maasa. Karta, tj. pamflet je nazvan "Centralnoevropska unija: Vodič za trajni mir (Die Unionisierung Mitteleuropas)". Riječ je o kritici poretka uspostavljenog Versajskim sporazumom na Starom kontinentu i prijedlogu kakav bi poredak trebao biti, a kako bi se uspostavio trajni mir.

Ovaj prijedlog o formiranju Centralnoevropske unije, kao garanciji trajnog mira, je objavljen kada su se već pojavljivali izazovi po mir koji je uspostavljen dogovorom u pariskom dvorcu. Izraz je i nezadovoljstva evropskim granicama utvrđenim ovim dogovorom.

Uniju ne bi činile države, već 24 etnički, vjerski i jezički heterogena kantona sa središtima u glavnim gradovima današnjih zemalja. Glavni grad bi bio Beč koji bi se preimenovano u prijestolnica Sveti Stefan. Zapravo bi ovaj grad bio distrikt, kao što je Distrikt Kolumbija u Sjedinjenim Američkim Državama.

Iz pravca svakog od 24 kantona na ulazu u prijestolnicu bile bi izgrađene kapije grada. Dakle, bile bi izgrađene 24 kapije. U ovoj uniji ne bi bili veći dio Italije, Španija, Portugal, Velika Britanija, Irska, skandinavske države i tadašnje rusko carstvo. Ideja je da se Italija transformira u papsku zemlju te da se formira srpsko-albansko carstvo. Tri ulazne tačke na Mediteranu - Suez, Gibraltar i Istanbul bili bi neutralno područje. Palestina bi bila pretvorena u hebrejsko carstvo.

Konstitutivni narodi Centralnoevropske unije bili bi Germani, Romani, Slaveni i Mađari. U svakom kantonu bi živjele najmanje dvije nacije. Predsjednik bi imao mandat od tri godine, a u predsjedništvu bi se rotirali predstavnici konstitutivnih naroda.

Pravo glasa imale bi sve osobe starije od 20 godina, ali ne i udate žene. Esperanto bi bio zajednički jezik, a na priloženoj mapi se vidi i kako bi izgledala zastava Centralnoevropske unije.