Prije 34 godine ujedinila se Njemačka: Razlike između istoka i zapada još sveprisutne
Kada je zvanično završen Drugi svjetski rat, Njemačka je podijeljena u četiri okupacione zone. Francuska, Velika Britanija, SAD i tadašnji Sovjetski savez su tada dobile po jedan dio Njemačke.
Četiri godine poslije toga, formirane su dvije države. Federalnu republiku Njemačku sastavile su regije pod kontrolom Francuske, Velike Britanije i SAD-a, a nekoliko mjeseci iza tog događaja, formirana je i Demokratska republika Njemačka, od dijela kojeg je pod svojom kontrolom držao Sovjetski savez.
Od te 1949., pa sve do 1990. godine kada je ponovo ujedinjena, situacija u današnjoj Njemačkoj, odnosno razlike između dvije države, bila je reprezentacija stanja u cijelom svijetu.
Zapadni dio zemlje dobio je ogromne količine novca, primarno iz SAD-a, kako bi se ponovo izgradio. Uz pomoć tih sredstava iz Marshallovog plana, zajedno s rudnim bogatsvima na samom zapadu zemlje, Zapadna Njemačka je već nakon deset godina bila stabilna država koja je razvijala partnerstva s drugim zemljama u Evropi. Poznata je i kao jedna od država osnivačica Evropske zajednice čelika i uglja, preteče današnje Evropske unije.
S druge strane, istočni dio Njemačke bio je pod potpunom kontrolom Sovjetskog Saveza, kao i ostatak njihove interesne zone u istočnoj Evropi. Realnost života u Istočnoj Njemačkoj bila je takva da je pet i pol miliona ljudi pokušalo pobjeći u zapadni dio države od formiranja do unifikacije.
Simbol razlika između istoka i zapada postao je Berlinski zid, kojeg su vlasti istočne države podigle 1961. godine. Iako je Berlin bio u istočnom dijelu Njemačke, kao glavni grad bio je podijeljen na istočni i zapadni dio.
Čak i kada je zid podignut, hiljade ljudi su rizikovale živote da pređu u zapadni Berlin, čime bi sebi osigurale put do zapadnog dijela Njemačke. Prema zvaničnim podacima, 140 osoba je izgubilo život ili ubijeno tokom skoro 40 godina postojanja ove barijere.
Kada je došao 9. novembar 1989. godine, vlasti u Istočnoj Njemačkoj su pod pritiskom pozvale svoje građane da posjete zapadni Berlin, čime su krenuli događaji koji su kulminirali događajem od 3. oktobra 1990. godine, kada je finalizirano ujedinjenje Njemačke.
Međutim, više od 30 godina poslije, razlike i dalje postoje. U ekonomskom smislu, građani u zapadnom dijelu Njemačke zarađuju u prosjeku oko pet eura više po sati, prema studiji iz 2022. godine.
Bruto domaći proizvod, koji se uzima kao najbolji ekonomski parametar, kaže kako je razlika smanjena, ali i dalje itekako postoji. Tako ovaj parametar, po glavi stanovnika, kaže da je razlika oko 13 hiljada eura, dok je 1990. godine bila 15.5 hiljada.
Razlika postoji i u nezaposlenosti. U zapadnom dijelu Njemačke je danas oko 5.1 posto nezaposlenih, dok je ta brojka na istoku oko 7.1 posto, što je za jedan postotni poen manje nego što je bila nezaposlenost u Zapadnoj Njemačkoj 1990. godine. Vrijedi reći da je, u vrijeme ujedinjenja, nezaposlenost u Istočnoj Njemačkoj bila čak 14.8 posto.
Međutim, razlike ne staju samo na ekonomskim parametrima. Najveća današnja razlika između istoka i zapada Njemačke je, još uvijek, politička. To pokazuje i rast AfD-a, njemačke ekstremno desničarske stranke, koja skoro svu svoju moć crpi iz istočnih regija u Njemačkoj.
To su pokazali i rezultati regionalnih izbora iz septembra ove godine, kada je AfD osvojio najveći broj glasova u dvije od tri savezne države koje su organizovale izbore za savezne parlamente.
Politička stajališta stanovnika nekadašnje istočne Njemačke su dijametralno različita po brojnim pitanjima, najviše po odnosu prema imigraciji, a znakova za napredak još uvijek nema.
U kontekstu globalne politike, 34 godine nisu mnogo, ali definitivno se može reći da ujedinjenje Njemačke još nije proizvelo rezultate kojima su se mnogi nadali. Tome itekako pomaže činjenica da su osobe koje se sjećaju Istočne Njemačke još uvijek itekako dio populacije.
Kada kombinujemo činjenicu da oni vjerovatno nisu zadovoljni brzinom kojim se kreće ekonomsko ujednačavanje dijela Njemačke u kojem žive s ostatkom države, zajedno s činjenicom da je dio ljudske prirode očuvanje pozitivnih sjećanja na stvari koje više ne postoje, jasno je zašto je jaz između istoka i zapada još uvijek na ovom nivou.
