Intenziviranje sukoba
104

Šta je Hezbollah, sa čime raspolažu, i mogu li ući u sveobuhvatni rat s Izraelom?

M. G.
U srijedu je 25 ljudi poginulo, a najmanje 600 ranjeno u Libanu kada su eksplodirali radio uređaji koje su koristili članovi naoružane grupe Hezbollah, saopštilo je Ministarstvo zdravlja ove zemlje.
Ove eksplozije uslijedile su nakon serije eksplozija pejdžera dan ranije, kada je poginulo 12 osoba, a više od 2.000 je ranjeno. Hezbollah za ove napade optužuje Izrael. Sukobi na granici između Izraela i Hezbollaha znatno su eskalirali u proteklih 11 mjeseci, potaknuti ratom u Gazi.

Izrael se nije direktno oglasio povodom ovih eksplozija, ali je u srijedu ministar odbrane Yoav Gallant najavio "novu fazu rata", dok je u četvrtak izraelska vojska izjavila da izvodi nove napade na Hezbollah u južnom Libanu.

Šta je Hezbollah i gdje djeluje?

Hezbollah je šiitska muslimanska organizacija s velikim političkim uticajem u Libanu, a kontroliše najmoćniju naoružanu snagu u zemlji. Osnovan je početkom 1980-ih pod pokroviteljstvom Irana, s ciljem da se suprotstavi izraelskoj okupaciji južnog Libana tokom građanskog rata u ovoj zemlji.

Od 1992. godine Hezbollah učestvuje na nacionalnim izborima i postao je značajna politička snaga. Njegovo naoružano krilo izvodilo je smrtonosne napade na izraelske i američke snage u Libanu. Kada su se izraelske trupe povukle iz Libana 2000. godine, Hezbollah je preuzeo zasluge za njihov odlazak.

Hezbollah je zadržao hiljade boraca i veliku raketnu arsenal u južnom Libanu, i nastavlja se suprotstavljati izraelskoj prisutnosti u spornim graničnim područjima. Ova organizacija je proglašena terorističkom u zapadnim zemljama, Izraelu, arapskim zaljevskim državama i Arapskoj ligi.

Ko je lider Hezbollaha, Hasan Nasrallah?

Šejh Hasan Nasrallah je šiitski klerik koji vodi Hezbollah od 1992. godine. Odigrao je ključnu ulogu u transformaciji organizacije u političku i vojnu silu. Ima bliske veze s Iranom i njegovim vrhovnim vođom, ajatolahom Alijem Hameneijem.

Iako se godinama ne pojavljuje javno zbog straha od atentata, Nasrallah redovno održava televizijske govore koji su veoma cijenjeni među pristalicama Hezbollaha.

Koliko je moćna Hezbollahova vojska?

Hezbollah je jedna od najnaoružanijih ne-vladinih vojnih snaga u svijetu, finansirana i opremljena od strane Irana. Iako Nasrallah tvrdi da Hezbollah ima 100.000 boraca, nezavisne procjene navode broj između 20.000 i 50.000. Mnogi od njih su dobro obučeni i iskusni, sa borbenim iskustvom iz sirijskog građanskog rata.

Hezbollah posjeduje između 120.000 i 200.000 raketa i projektila, većinom nevođenih raketa kratkog dometa. Međutim, također posjeduje protivavionske i protubrodske rakete, te vođene projektile sposobne da pogode duboko unutar Izraela.

Da li Hezbollah može ući u rat s Izraelom?

Sukobi su eskalirali 8. oktobra 2023., dan nakon što su Hamasovi militanti napali Izrael iz Gaze. Hezbollah je tada ispalio rakete na izraelske položaje u znak solidarnosti s Palestincima. Od tada je ova organizacija ispalila više od 8.000 raketa na sjever Izraela i izraelske položaje na Golanskoj visoravni, koristeći protivoklopne projektile i napade dronovima.

IDF (Izraelske odbrambene snage) su uzvratile zračnim napadima, te artiljerijskom i tenkovskom vatrom na Hezbollahove položaje u Libanu. Prema podacima libanskog Ministarstva zdravlja, od oktobra 2023. poginulo je najmanje 589 ljudi, većinom boraca Hezbollaha, ali i najmanje 137 civila.

Iako su borbe intenzivne, analitičari smatraju da obje strane do sada pokušavaju da spriječe prelazak u totalni rat. Međutim, strahovi od eskalacije su narasli nakon smrti 12 djece u napadu raketa na izraelski okupiranu Golansku visoravan u julu. Izrael je optužio Hezbollah, ali je organizacija negirala učešće.

SAD pokušava smiriti tenzije pregovorima o prekidu vatre i dogovoru o oslobađanju talaca u Gazi, vršeći pritisak na Izrael i Hamas. Hezbollah je izjavio da će zaustaviti neprijateljstva tek kada prestanu borbe u Gazi.