Na današnji dan 1978. godine premijerno je prikazana prva epizoda serije "Povratak otpisanih"
Glavni protagonisti serije bili su Prle (Dragan Nikolić) i Tihi (Voja Brajović), koji su suprotstavljeni majoru Krigeru. Radnja je smještena u okupirani Beograd za vrijeme Drugog svjetskog rata i prati grupu partizana u civilu i ilegalaca čiji se životni ciljevi svode na to da po svaku cijenu, i ne birajući načine, osujete planove ljutog okupatora. Međutim, na tom putu nije uvijek sve išlo po planu, ali je dobro uvijek trijumfovalo nad zlom.
Uvodni taktovi dinamične muzike iz špice serije obećavali su urnebesne zaplete i avanture bazirane na kombinaciji autentičnih i fiktivnih događaja iz perioda Drugog svjetskog rata. Za razliku od prve sezone “Otpisanih”, nastavak se ne temelji na stvarnim događajima, a prisutni su samo neki detalji vezanih za oslobađanje Beograda i rušenja mosta na Savi. Glumačka ekipa je bila sastavljena od tadašnjih vodećih lica jugoslovenske scene, a scenario su prema istoimenoj knjizi napisali Dragan Marković i Gordan Mihić (kojeg se sjećamo po iznimnom radu na filmu “Dom za vješanje”). Reditelj projekta je bio Aleksandar Đorđević.
Nemilosrdni jugoslovenski gadovi
U jesen 1944. godine Prle i Tihi još uvijek nose isti onaj zanos i domoljubje, ali sada su već prekaljeni veterani pokreta otpora. Plan je da se s radio-stanicom ubace u okupirani Beograd, glavni grad Jugoslavije, u kojem bi trebalo da ostanu do njegovog oslobođenja. Njih dvojica udružuju snage sa entuzijastičnim radio-operaterom Jocom, a kako se partizanske snage približavaju Beogradu i konačnom cilju njegovog oslobođenja, njih trojica moraju djelovati iz podzemlja i pripremiti teren za ulazak partizana u grad.
Bizarne i duhovite situacije nastale iz antagonizama nacista i lokalpatriota koji su pružali otpor, bile su najzabavniji doprinos kultu priča o gradskoj ilegali. “Otpisani” su posjedovali alanfordovski gubitnički humor, a Dragan Nikolić i Vojislav Brajović kao Prle i Tihi bili su neka vrsta "beogradskih Valtera”. Serija je tada humorom iskočila iz “ozbiljnog” žanra partizanskog filma, kojim je Tito glorificirao ratne uspjehe, ne štedeći kapacitete da proizvodi nezaboravne filmske klasike, poput “Bitke na Neretvi” i filma “Valter brani Sarajevo”. Propaganda je bila na istom tragu, ali ovaj put je zabavljala publiku tako što ju je istovremeno i nasmijavala.
Pored Prleta i Tihog, serija je iznjedrila još jednog (anti)junaka, koji je obilježio karijeru slovenskog glumca Štefana Steve Žigona. Major Kriger je osvojio simpatije publike do te mjere da je Žigon postao glumačka ikona jugoslovenskog filma, postavivši stereotip svih likova njemačkih oficira. Nažalost, njegovom neizmjerno velikom talentu je uvelike pomoglo dvogodišnje iskustvo iz koncentracionog logora Dachau, u kojem je naučio njemački jezik i upoznao psihologiju naci oficira. Te uloge su mu jednostavno najbolje stajale i bile su rezervisane samo za njega. Žigon je bio nešto konzervativnija verzija Tarantinovog SS majora Hansa Lande u izvedbi Christopha Waltza.
Kako su novogodišnji programi televizijskih centara bivše države bili rezervisani samo za najbolje i najgledanije projekte, upravo je 1. januar 1978. obradovao obožavatelje serije. Prva epizoda pod nazivom “Povratak” započela je ciklus od ukupno trinaest epizoda, koje su se emitovale do kraja marta iste godine. Zbog ogromne popularnosti 1976. godine je snimljena i filmska vezija u boji, a dugogodišnje repriziranje serije i filma u pravilu je uvijek rezultiralo visokom gledanošću. “Otpisani” su postali nezaobilazan dio popularne kulture nekadašnje države i često su citirani i danas.
Zeljković: U Sarajevu nismo naišli na razumijevanje, nacionalni stadion ćemo graditi u Zenici
