Zanimljivo suđenje u SAD
34

Pravna bitka za dnevnik sekretara od Mao Zedonga: Kineske vlasti žele dokument u Pekingu

N. Ž.
Foto: EPA-EFE
Foto: EPA-EFE
Dnevnik sekretara bivšeg kineskog lidera Mao Zedonga postao je predmet visokoprofilnog suđenja u SAD-u, odnosno u saveznoj državi Kalifornija.

Li Rui je bivši sekretar Mao Zedonga, koji je preminuo 2019. godine. Bio je u posjedu dnevnika koji je pisan od 1935. do 2018. godine, a koji na zanimljiv način opisuje tranziciju Kine u ovom periodu od 80 godina.

Univerzitet Stanford smatra da je Li, kao kritičar komunističkog režima u Kini, želio da ovaj dokument ostane u SAD-u. S druge strane, njegova udovica smatra da pripada njoj i želi ga vratiti u Kinu.

Ipak, smatra se da je njena želja ustvari ambicija kineskih vlasti da dokument, za kojeg se smatra da kritikuje Zedonga i komunističko liderstvo, donese u Peking i potpuno zabrani.

Li Rui je sredinom 50-tih postao jedan od sekretara komunističkog lidera, ali je uskoro morao napustiti Kinu zbog kritika upućenih njemu. Kasnije se vratio u Kinu, čak i bio zaposlen u javnim institucijama, ali je imao problema zbog svojih kritika konzervativnijim liderima Komunističke partije u Kini.

Zbog svog angažmana, odnosno knjiga kritičnih prema komunističkoj partiji, Lijova djela su često zabranjivana u Kini.

Većinu dokumenata je Stanfordu donirala njegova kćerka, a sukob je nastao jer njegova druga supruga Zhang Yuzhen smatra da je Li njoj ostavio pravo da bira koji dokumenti će se donirati, a koji ostati dio privatne kolekcije.

Najzanimljiviji dio dnevnika koji su predmet ovog sudskog procesa, kako smatraju analitičari, trebali bi biti vezani za masakr na trgu Tiananmen. Na ovom trgu je 1989. godine održan protest protiv komunističke vlasti u Kini. Zvanične cifre kažu da je ubijeno 300 osoba, mada procjene kažu da je život izgubilo i više hiljada, mada te brojke nikada nisu provjerene.

Sud u Kaliforniji je već odbio presudu suda u Pekingu da dokumenti moraju biti vraćeni u Kinu, te će se održati novi proces.