Lagumdžija o formiranju Evropske zdravstvene unije: To može biti pokretačka snaga proširenja EU
Podsjetivši na izlaganje njemačkog kancelara Olafa Scholza, Lagumdžija je predstavio koncept ubrzanja integriranja zemalja regiona u Evropsku uniju kroz tri formiranje Evropske zdravstvene zajednice, Evropske zajednice zelenog dogovora i Evropske ekonomske zajednice.
"To znači stimulisanje međusobne saradnje zemalja Zapadnog Balkana i njihovu zajedničku EU integraciju u ove tri unije tako što bi se u narednom periodu, od tri do pet godina, cijeli region integrirao u Uniju strukture koje se odnose na zdravstvo, zelenu ekonomiju i zajedničko tržište jačanjem njihove digitalne transformacije. Integriranje država kroz ove tri oblasti bi bio katalizator ukupnih EU integracija, ali bi istovremeno građanima donio konkretne rezultate u ekonomskom razvoju i ojačao vjeru u dobre namjere i samu ideju EU integracija", ocijenio je Lagumdžija.
Prema njegovim riječima, projektovana Evropska zdravstvena unija može biti pokretačka snaga proširenja EU kako bi se kreirala Evropska zdravstvena zajednica i Evropska ekonomska zajednica u koju bi bile uključene nove članice sa područja Zapadnog Balkana na način kako je svojevremeno, od 1957. do 1993. Evropska ekonomska zajednica bila preteča današnje EU.
"EU Zeleni dogovor bi po istom principu mogao biti faktor integracije Zapadnog Balkana u Evropsku zajednicu zelenog dogovora", dodaje.
Lagumdžija je razgovarao sa učesnicima samita, među kojima su generalni direktor WHO-a Tedros Adhanom Ghebreyesus, predsjednik Socijalističke Internacionale i bivšim premijer Grčke George Papandreu i izvršna direktorica UN-ovog programa za borbu protiv AIDS-a Winnie Byanyima.
"Ova tri segmenta - zdravstvo, ekonomija i zelena transformacija moraju se realizirati kroz sistemsko stimulisanje njihove digitalne transformacije i društva u cjelini. Prvi korak je da EU pokaže političku spremnost da iskreno ubrza integraciju Zapadnog Balkana kroz navedene oblasti. Ta spremnost se potom mora očitovati kroz konkretnu finansijsku podršku iz fondova EU, kao i kroz pojačanu podršku Evropske investicione banke (EIB) i Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD)", mišljenja je.
Ocijenio je da je ovo u interesu zemalja Zapadnog Balkana, ali da je istovremeno geopolitički i primarni interes EU ako želi biti Unija zasnovana na vrijednostima zbog kojih je nastala te Unija saradnje i prosperiteta, a ne sukoba i podjela.
"Primjer uspješnosti digitalne transformacije i konkretnih benefita širom svijeta pokazao se naročito u spremnosti i borbi protiv pandemije koronavirusa. Takvi primjeri se mogu naći i u Evropi. Ako pogledamo 'top listu 11 država' po broju preminulih na million stanovnika od koronavirusa, osim Perua na prvom i Gruzije na sedmom mjestu, preostalih devet država dolazi iz geografskog klastera centralne Evrope i Balkana koje su ulazile u EU u različita vremena, kao i države koje još uvijek nastoje da postanu članice, i to sa različitim stepenom uspješnosti - Bugarska, Bosna i Hercegovina, Mađarska, Sjeverna Makedonija, Crna Gora, Hrvatska, Češka, Slovačka i Rumunija", napomenuo je.
Kako je kazao Lagumdžija, država ovog geografskog regiona koja je rangirana na 55. mjesto, sa dva do tri puta manje preminulih po ovom parametru je Srbija.
"Svakako da se može naći dosta razloga koji objašnjavaju ovu anomaliju, ali je evidentno da je najveća razlika u odnosu na druge vanredan stepen digitalne transformacije zdravstva. Izgrađenim digitalnim sistemom je omogućeno organiziranje vakcinacije i integriranje epidemioloških aktivnosti u ukupni zdravstveni sistem zasnovan na pacijentu prilagođenoj digitalnoj transformaciji", zaključio je Lagumdžija.
Panel je organizovan u saradnji WHO-a i Međunarodnog centra "Nizami Ganjavi" (NGIC), saopćili su iz Fondacije Društva zajedničkih vrijednosti.